This paper discusses contemporary transformations in the way work is organised and the consequences for the stability of careers and biographies. It debates the widely held belief that organised and predictable life-course paths (including professional careers) have ceased to exist and that work itself has lost its stabilising quality. Biographical data collected among Polish employees of transnational corporations within the project “Poles in the World of Late Capitalism” proves that even though transnational corporations are widely criticised for propelling neoliberal tendencies in the global economy, they provide a means of protecting their employees against today’s uncertainty and occupational risk. Three empirical cases are presented to show how work in a transnational corporation may contribute to achieving and maintaining stability for persons who have had troublesome experiences of working in other sectors of the labour market.

Nowadays, fighting to stop climate change is not only possibility, it is indisputably an imperative for our future life on the Earth. The concept of climate neutrality was established at the beginning of the twenty-first century but has gained importance in the last decade. Climate neutrality can be achieved if CO2 emissions are reduced to a minimum and all remaining CO2 emissions are offset with climate protection measures. In order to limit global warming to 1.5°C – a threshold the Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC) suggested is safe – climate neutrality is essential by 2050. The main aim of this article is to identify activities aimed at neutralizing the impact of mining and energy companies in Poland on climate and to assess the approach of commercial banks in Poland towards financing their activities towards climate neutrality. The article verifies the research hypothesis stating that commercial banks in Poland support the financing of activities conducive to achieving climate neutrality by companies from mining and energy industries. The empirical research was carried out in three stages. It included data analysis, case study and questionnaire survey. The study shows that the mining and energy industry in Poland is aware of the need to implement quick actions to reduce their negative impact on the environment and to achieve climate neutrality by 2050. Moreover, it has been proven that the banking sector in Poland is open to financing socially responsible investments (SRI) supporting activities for climate neutrality.

While the number of forced migrants moving out of conflict-ridden or otherwise troubled regions into rela-tively stable and safe parts of the world is higher than ever, the countries of destination are increasingly trying to prevent migrants from reaching their territories. Given the scale of forced displacement and current trends of tightening immigration policies, it should be expected that tragedies at the borders, similar to that recently witnessed in Europe, will become the norm rather than the exception and that new discourses and practices will continue to emerge, transforming territorial borders in various parts of the world into highly conflictual and politicised ‘borderspaces’. This article is a contribution to the understanding of borders through a case study of the recent policy of ‘closed doors’ that Poland has adopted towards Russia’s North Caucasus asylum seekers at the country’s eastern border with Belarus, preventing them from entering the territory and claiming protection. It demonstrates that, through the process of ‘bordering’, power is no longer exercised only by the border guards at the crossing point in Terespol from where asylum seekers are being returned and that it is increasingly to be found in social practices that occur on both sides of the border, away from the clearance points. The article examines the various practices of resistance undertaken by the asylum seekers and other actors on several different levels in response to the changed reality at the border. It also analyses the meanings and discourses developed by Polish state actors in order to legitimise restrictive migration policies.

Zachowania zwierząt i ich uwarunkowania przyczynowe są przedmiotem zainteresowania licznych nauk behawioralnych. Jedną z najważniejszych klasycznych nauk behawioralnych jest etologia, której przedmiotem jest zarówno opis i kwantyfikacja zachowań, jak i analiza szerokiego spektrum ich uwarunkowań przyczynowych. Etologia kładzie też nacisk na znaczenie porównawczych badań behawioralnych oraz badań prowadzonych w warunkach terenowych. W klasycznej etologii specyficzne wzorce zachowania były ujmowane jako elementy hierarchicznie zorganizowanych systemów ogniskujących się wokół określonych funkcji. Pojęcie instynktu było jednak dalekie od jednoznaczności i współcześnie nie jest już w naukach behawioralnych często stosowane. Wiemy też, że przepływ pomiędzy poziomami organizacji w układzie nerwowym i wszelkich układach ożywionych jest wielokierunkowy. Zakładanie, że procesy rozgrywające się na wyższych poziomach organizacji układów ożywionych można i należy w całości wyjaśniać odwołując się do procesów rozgrywających się na niższych poziomach organizacji staje się więc w znacznym stopniu nieuzasadnione. Redukcjonizm w naukach behawioralnych ma też inne oblicze: tzw. zasady oszczędności myślenia stosowane podczas wyjaśniania obserwowanych zjawisk (brzytwa Ockhama, kanon Lloyda Morgana). Odkąd w metodologii badań naukowych zaczęła obowiązywać zasada falsyfikowalności Karla Poppera, w badaniach behawioralnych odchodzi się jednak od redukcjonistycznego wyjaśniania obserwowanych zjawisk i stosuje się podejście opierające się na doświadczalnym testowaniu kolejnych hipotez, proponujących różne alternatywne wyjaśnienia obserwowanych zjawisk, niekoniecznie najprostsze. Klasyczna etologia była tzw. obiektywistyczną nauką o zachowaniu się: jej zwolennicy nie negowali istnienia u zwierząt zjawisk subiektywnych, jednak odwoływanie się do nich nie było uznawane za wystarczające wyjaśnienie mechanizmów badanych zjawisk. Obecnie możemy jednak stawiać coraz śmielsze hipotezy dotyczące subiektywnych przeżyć zwierząt dzięki rozwojowi zaawansowanych technik neuroobrazowania, takich jak funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI). Nauki behawioralne stale się rozwijają, a stosowane w nich metody ciągle się doskonalą. Można więc mieć nadzieję, że filozofia i nauki behawioralne jeszcze przez długi czas będą wspólnie wzbogacać naszą wiedzę o czynnikach kształtujących zachowanie zwierząt i człowieka.

The common layer of Jewish and Christian name systems consists of biblical names from the Old Testament. The comparison showing how these Old Testament names functioned in both faiths on Podlasie in 15th–16th centuries revealed a close connection between chosen names as well as their popularity over the centuries and cultural traditions formed by faith.