Artykuł ma na celu określenie głównych uwarunkowań rozwoju wiejskich przestrzeni tematycznych w kontekście odnowy wsi. Na tym tle autorzy podejmują próbę wyjaśnienia mechanizmów rządzących omawianym procesem oraz ich efektów. Wobec powyższego skoncentrowano się na przedstawieniu mechanizmów rozwoju procesów, które prowadzą do rozkwitu tej idei (anatomia sukcesu – przypadek wsi Sierakowo Sławieńskie), oraz takich, które ten rozwój spowalniają lub zupełnie ograniczają (anatomia porażki – przypadek wsi Lubcza).