Industry 4.0 and the associated idea of society 4.0 pose specific challenges for the concept of sustainable development. These challenges relate, inter alia, to responsibility, in which the changes to date have overall entailed:

• a transition from ex post responsibility to ex ante responsibility (H. Jonas);

• a transition from individual responsibility to corporate social responsibility.

In the context of society 4.0 there is a need for shared responsibility. The problem of justice and therefore the implementation of sustainable development not only becomes an open problem, but also requires constant updating and specifi c optimisation.

Artykuł koncentruje się na wybranych problemach, jakie pojawiają się obecnie i mieszczą w ramach takich idei jak: „przemysł 4.0” i „społeczeństwo 5.0”, a mianowicie na zagadnieniach antropologicznych. Zmiany w relacjach pomiędzy człowiekiem a techniką oparte na zaufaniu prowadzą jednak do zwiększenia roli czynnika technicznego w tych relacjach. Inne aspekty analizowanych przemian dotyczą nowych wymogów odpowiedzialności i zmian dotyczących podmiotowości człowieka i jego racjonalności. Przyszłość człowieka jawi się jako obszar niepewności związanej między innymi z warunkami funkcjonowania i życia w porządku świata postcyfrowego.