W artykule Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, dlaczego w małych miastach województwa białostockiego okresu międzywojennego doszło do stosowania brutalnej przemocy przez niektórych mieszkańców narodowości polskiej, przy zróżnicowanym udziale Niemców, wobec obywateli polskich narodowości żydowskiej.
W pracy Autor odwołał się do tożsamości pogranicza jako kategorii socjologii pogranicza, która umożliwia analizę występujących na omawianym pograniczu polsko-żydowskim dwóch niemal przeciwstawnych typów tożsamości zbiorowych. Wskazano na pięć głównych wymiarów podziałów społecznych (przestrzenne, religijne, poststanowe, narodowe, cywilizacyjne) oraz na więź terytorialną, jako czynnik łączności międzygrupowej. W podsumowaniu Autor wskazuje na brak działań ze strony zewnętrznych aktorów politycznych i kulturowych w warunkach narastania procesów modernizacyjnych w małych miastach.
In the article, the author presents the basic relations between a nation state and a multicultural society. According to the author, the attitude of the nation state and the dominant nation in the state to the phenomenon of cultural diversity of society is a key phenomenon in the theory and practice of multiculturalism. Namely, the nation state is characterized by two strategies defining the attitude to the cultural diversity of society. It is a strategy of cultural homogenization and a pluralistic. The emergence of a pluralistic strategy begins with the occurrence and eventual growth of phenomena and processes referred to as multiculturalism and multicultural society.