Artykuł przedstawia główne wątki filozofii Maxa Horkheimera, przedstawiciela Szkoły Frankfurckiej, poczynając od teorii społecznej, bliskiej ideom Karola Marksa, aż do koncepcji transcendencji i tęsknoty eschatologicznej, bliskiej poglądom Arthura Schopenhauera.

Autor przedstawia koncepcję człowieka w filozofii Ericha Fromma. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej autor przypomina, jak Fromm charakteryzował sytuację egzystencjalną człowieka; druga wskazuje miłość jako główny czynnik działania i rozwoju bytu ludzkiego. Człowiek jest częścią natury, będąc poddany działaniu jej praw, ale też przerasta naturę dzięki umiejętności wykorzystania rozumu. Podmiot ludzki ma świadomość swych ograniczeń i słabości na tle reszty natury. Odczuwa zagubienie i samotność wobec innych ludzi i świata przyrody. Dlatego szuka układu orientacji i odniesienia. To poszukiwanie jest najważniejszym ludzkim problemem egzystencjalnym. Miłość jest rozwiązaniem problemu ludzkiego istnienia. Zdaniem Fromma, człowiek to podmiot miłości.

Autor przedstawia historię przyjaźni Henryka Elzenberga ze Zbigniewem Herbertem. Pokazuje i charakteryzuje ich wspólne zainteresowania i postawy życiowe. Filozof Elzenberg i poeta Herbert cenili niezależność myślową i polityczną. Akceptowali koncepcję rzeczywistości, którą można poznać nie tyle przy pomocy rozumu – racjonalnie, co przy pomocy uczucia, poezji, mistyki – w sposób irracjonalny. Obaj opowiadali się za ważną pozycją poezji w tworzeniu kultury i podkreślali jej rolę jako medium poznawczego. Korespondencyjny dialog Elzenberga i Herberta służył wymianie myśli, rozwijał samodzielność intelektualną, oryginalność, nieustępliwość, przywiązanie do wartości.