W porównaniu z tradycyjnymi technologiami energetycznego spalania paliw, stanowiącymi główne źródło emisji zanieczyszczeń w Polsce, mało zbadana jest emisja zanieczyszczeń z palenisk fluidalnych. Pracujące w kraju kotły z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym wykazały zalety techniczne, technologiczne, ekonomiczne i ekologiczne, co sprawia, że otwiera się przed nimi perspektywa szerokiego zastosowania w energetyce komunalnej, zakładowej i zawodowej do spalania węgla, mułów i przerostów oraz paliw z odpadów i biopaliw. Aby wypełnić istniejącą lukę, jeśli idzie o znajomość właściwości emitowanego pyłu i zanieczyszczeń gazowych. przeprowadzono pomiary, analizy i badania czterech wybranych kotłów z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym w elektrociepłowniach EC Tychy, EC Chorzów ELCHO, EC Katowice i El. Jaworzno Ill (Zakład li). Zmierzono emisję pyłu, jego skład ziarnowy i zanalizowano nagromadzone na cząstkach pyłu niebezpieczne substancje: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i związki pierwiastków śladowych, w tym metali ciężkich oraz polichlorowane dibenzodioksyny i polichlorowane dibenzofurany (PCDD/PCDF). Zmierzono emisję ditlenku siarki, ditlenku azotu, tlenku węgla, chlorowodoru, fluorowodoru i lotnych związków organicznych. Do badania składu ziarnowego emitowanego pyłu stosowano impaktor kaskadowy, co pozwala uniknąć błędów spowodowanych koagulacją pyłu występującą podczas pomiaru za pomocą filtra mierniczego. Przeprowadzone badania są, pod względem sposobu podejścia i metodyki, kontynuacją wcześniejszych prac autorów nad emisją zanieczyszczeń towarzyszącą spalaniu węgla i stanowią zbiór aktualnych informacji o zanieczyszczeniach gazowych i pyłowych emitowanych przez kotły z cyrkulacyjnymi paleniskami fluidalnymi, pozwalający na pełną ocenę emisji w aspekcie zagrożenia środowiska. Syntetycznym rezultatem pracy są wskaźniki emisji z palenisk fluidalnych pyłu ogółem oraz frakcji PM2,5 i PM I O, ditlenku siarki i azotu, tlenku węgla, chlorowodoru i fluorowodoru, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i lotnych związków organicznych oraz dioksyn i furanów wyrażone w g/Mg spalonego paliwa. Wyniki badań, pomiarów i analiz potwierdziły ekologiczne zalety spalania węgla i mułów węglowych w paleniskach z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym, a w szczególności niską emisje tlenków siarki i azotu oraz znikomą emisję chloro- i fluorowodoru, dioksyn i metali ciężkich. Wskutek stosowania wysokosprawnych elektrofiltrów bardzo niska jest też emisja pyłu. Uwidocznił się wpływ warunków spalania na emisję niektórych zanieczyszczeń, a zwłaszcza w odniesieniu do WWA i tlenku węgla.

Przeprowadzono badania nad składem ziarnowym pyłu pochodzącego z głównych węzłów technologicznych jednej z hut cynku w Polsce, a mianowicie ze spiekalni, pieca szybowego i rafinerii ołowiu. Próbki pyłu pobrano z pyłu zatrzymanego w filtrach workowych. W badaniach zastosowano analizę sitową, sedymentacyjną i laserowy analizator składu frakcyjnego. Określono udział liczbowy i masowy pyłu występującego w dziewięciu przedziałach ziarnowych: 0-2,5, 2,5-5, 5-10, 10-20, 20-32, 32-40, 40-63, 63-100, I 00-250 μm. Uzyskane wyniki poddano, stosując metodę estymacji nieliniowej, analizie statystycznej, której celem było wyznaczenie funkcji matematycznych opisujących zmiany składu frakcyjnego poszczególnych pyłów (liczbowego i masowego). Zastosowanie modelu regresji w postaci wielomianowej zapewniło wysoki stopień korelacji dopasowanych funkcji do danych pomiarowych. Wyniki badań przedstawiono w tabelach i w formie graficznej. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie składu frakcyjnego badanych próbek pyłu zależnie od mechanizmu tworzenia się pyłu, a tym samym od warunków prowadzenia procesu technologicznego oraz składu przetwarzanych surowców. Duży udział cząstek respirabilnych w pyle może stanowić poważne zagrożenie dla populacji, zwłaszcza w przypadku awarii urządzeń odpylających w instalacjach produkcyjnych.

Poznanie właściwości fizyko-chemicznych pyłów emitowanych z instalacji przemysłowych jest warunkiem oceny stanu aktualnego i doboru metod zapobiegania degradacji jakości powietrza atmosferycznego, spowodowanej obecnością w nim pyłu zawieszonego. Wśród branż przemysłowych emitujących pyl znajduje się szybko rozwijający się przemysł ceramiczny, produkujący płytki ceramiczne. Z istotnych węzłów technologicznych instalacji produkującej płytki ceramiczne w trzech przedsiębiorstwach pobrano próbki pyłów. Stosując metody instrumentalne zbadano ich skład ziarnowy, morfologię, skład fazowy i zawartość metali ciężkich.

The aim of this research was to assess the content and composition of the pollutants emitted by domestic central heating boilers equipped with an automatic underfeed fuel delivery system for the combustion chamber. The comparative research was conducted. It concerned fuel properties, flue gas parameters, contents of dust (fl y ash) and gaseous substances polluting the air in the flue gases emitted from a domestic CH boiler burning bituminous coal, pellets from coniferous wood, cereal straw, miscanthus, and sunflower husks, coniferous tree bark, and oats and barley grain. The emission factors for dust and gaseous air pollutants were established as they are helpful to assess the contribution of such boilers in the atmospheric air pollution. When assessing the researched boiler, it was found out that despite the development in design and construction, flue gases contained fly ash with a significant EC content, which affected the air quality.