Wykorzystanie metod rozwoju zrównoważonego jako jedynej możliwej formy kształtowania architektury efektywnej ekologicznie wydaje się stwarzać złudne wrażenie braku innych możliwości rozwoju współczesnej eko-architektury w konfrontacji z wyzwaniami, przed jakimi staje społeczeństwo zamieszkujące przestrzenie zurbanizowane. Jednak niniejszy artykuł ma na celu przedstawić ideę zielonej architektury jako jednej z dróg rozwoju współczesnych zrównoważonych miast, będącej formą przekształcenia struktur miejskich w inny niż dotychczas sposób. Traktuje ona zagadnienie bardziej holistycznie, poszerzając je o kolejne aspekty, bez nacisku jedynie na elementy efektywności energetycznej, gospodarowania zasobami wody i wykorzystania zdobyczy współczesnej techniki w służbie oszczędności. Zielona architektura może stać się najbardziej twórczym elementem współczesnych miast. Pozostaje jednak pytanie, czy zmieniające się dynamicznie środowisko miejskie posiada przed sobą jakąś alternatywę, czy jednak zielona architektura pozostanie jedynie jedną z wielu możliwych form kształtowania przestrzeni współczesnych miast. Istotne będzie, czy stanie się ona jednym z ogólnoświatowych trendów projektowych, czy jednak zasady jej tworzenia zostaną w pewnym momencie w sposób całościowy narzucone bezpośrednio lub pośrednio, poprzez sformalizowanie wymogów dotyczących parametrów tworzonej przestrzeni. Wykorzystanie zdolności adaptacyjnych miasta do implementacji nowych funkcji, gałęzi usług, rekreacji i ich aktywizowanie, pobudzanie samowystarczalności poprzez systemowe wprowadzenie nowej formy architektury może w tym przypadku stanowić odpowiedzi na pogarszające się warunki środowiska nie-zurbanizowanego oraz metodę na rozwiązanie problemu dezintegracji struktur miejskich. Jednocześnie również daje to możliwość poszerzenia grona odbiorców architektury nie tylko do ludzi, lecz świadomie tworzenie przestrzeni również dla rozwoju miejskiej biocenozy.

The issues raised in this paper mainly concern the spatial changes in socio-economic activity in the commercial and service systems of Polish cities, shown on the example of a medium-sized, former voivodship city of Leszno. The results of research on spatial changes in the field of such activities clearly indicate a significant impact of these changes on the quality of life in the city and the effectiveness of protecting its cultural and environmental values. This study is very important in further sustainable planning, both for multifunctional retail and service infrastructure in the functional and spatial structure of housing estates and in the centre of Leszno, as well as for the infrastructure of cities of similar size in Poland and abroad.