Funkcjonowanie europejskiej gospodarki i społeczeństwa wymaga stabilnych i zrównoważonych dostaw surowców. Od 10 lat Unia Europejska rozwija inicjatywę surowcową dla zabezpieczenia tych dostaw dla gospodarki UE. W wielu przypadkach obszary ze znanymi lub hipotetycznymi złożami kopalin nie są wystarczająco zabezpieczone, doświadczając konkurencji ze strony innych kierunków zagospodarowania terenu, z dużym ryzykiem uniemożliwienia przyszłego dostępu do nich. Projekt MINATURA2020 był odpowiedzią na potrzebę rozwoju zharmonizowanych ram, które pozwoliłyby na wypracowanie wspólnej ścieżki identyfikacji złóż kopalin o znaczeniu publicznym (ZKoZP) oraz ich ochrony w procesie planowania przestrzennego. Projekt pozostawił wytyczne i propozycje w zakresie rozwoju europejskiej sieci ZKoZP, aby uniknąć utraty dostępu do „złóż wartych ochrony”.
W Polsce ochrona złóż kopalin jest intensywnie dyskutowana w ostatnich latach. Przedstawiono w tym zakresie różne propozycje. Tym niemniej do chwili obecnej tylko kilka złóż węgla zostało uznanych za strategiczne. W chwili obecnej w Polsce przygotowywana jest Polityka Surowcowa Państwa. Jej zasadniczym celem jest zabezpieczenie dostępu polskiej gospodarki do niezbędnych surowców w perspektywie długoterminowej. Zakłada się m.in. działania mające na celu ochronę złóż kopalin w ramach planowania przestrzennego.
Artykuł prezentuje zakres i najważniejsze rezultaty projektu MINATURA2020 (wraz ze szczegółami próby implementacji metodyki projektu w warunkach polskich), Projekt Polityki Surowcowej Państwa z jego celami i głównymi filarami, pozycję złóż kopalin o znaczeniu publicznym w tym Projekcie, a także oczekiwane przyszłe kroki mające na celu lepszą ochronę złóż kopalin zarówno w całej Unii Europejskiej, jak i w szczególności w Polsce.