Analiza programów nauczania socjologii daje asumpt do refleksji nad kształtem i perspektywami rozwoju dyscypliny. Artykuł przedstawia program z „socjologii wielkich struktur społecznych”, jaki obowiązywał studentów trzeciego roku socjologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego w roku akademickim 1989–1990. Obecne programy z makrosocjologii dla studentów studiów licencjackich są skromniejsze zarówno pod względem przerabianego materiału, jak i ram czasowych, co w dużej mierze wynika z reformy studiów. Wszakże trzon makrosocjologii pozostaje ten sam, z naciskiem na mechanizmy powstawania i utrzymywania nierówności społecznych wewnątrzkrajowych i międzykrajowych. Czy zajęcia z tego przedmiotu powinny koncentrować się raczej na substantywnej wiedzy („kto, co kiedy ustalił”), czy raczej na narzędziach prowadzących do osiągania wiedzy („jakie są dane i co należy z nimi robić”)? Zachęcając do dyskusji na ten temat, w artykule przedstawiono argumenty za odejściem od dotychczasowej praktyki i potraktowanie ukształtowanego już kanonu uczenia „socjologii wielkich struktur społecznych” jako historycznej bazy, na której należy zbudować coś nowego – zajęcia zorientowane praktycznie.

W artykule podjęto kwestię nierówności majątkowych i dochodowych oraz mechanizmów ich powstawania i powiększania. Zasadnicza teza tekstu zakłada, że nierówności te są przede wszystkim skutkiem różnic w zdolności do akumulacji kapitału materialnego, w zależności od osiąganych dochodów i struktury potrzeb. Dla zweryfikowania tezy został zbudowany model teoretyczny akumulacji kapitału materialnego, oparty na relacjach między dochodami a uwarunkowanymi społecznie i kulturowo potrzebami, a następnie zastosowany do analizy zdolności do akumulacji kapitału w różnych grupach w warunkach gospodarki późnego kapitalizmu, ze szczególnym odniesieniem do kontekstu polskiego. W rezultacie wyodrębnione zostały cztery sfery dochodowe, charakteryzujące się różną zdolnością do akumulacji. Stwierdzono także, że podstawowy czynnik wyznaczający zdolność do akumulacji kapitału materialnego ma charakter strukturalny i jest nim miejsce w strukturze społecznej, wchodzące w interakcje z czynnikami mającymi charakter kulturowy (np. wzorce konsumpcyjne), ekonomiczny (np. stopa zwrotu z kapitału), instytucjonalny (np. obciążenia fiskalne) czy strukturalny (np. wielkość społecznych nierówności).

W artykule, wychodząc od pojęcia prekaryjności, opisujemy, jak osoby biorące udział w konkursie na pamiętniki bezrobotnych z 2017 roku starają się ograniczyć konsekwencje braku zatrudnienia i jakie trudności z tym związane napotykają. Odwołujemy się przy tym do czterech głównych mechanizmów ochrony związanych z pracą, instytucją państwa, wspólnotą oraz rodziną. Wnioski wskazują na silne powiązanie czterech wymienionych ob- szarów przeciwdziałania prekaryzacji osób bezrobotnych. Główną rolę odgrywa rodzina, znacznie mniejszą natomiast instytucja państwa oraz wspólnota. Szczególnie negatywnie oceniane są rynek pracy oraz urzędy. W artykule szczegółowo przyglądamy się wysiłkom bezrobotnych w obszarze poszukiwania i wykonywania prac, które wbrew przypuszcze- niom podtrzymują, a niekiedy nawet pogłębiają ich prekaryjność. Analizujemy również dwa instrumenty w postaci staży oraz świadczenia pieniężnego na dzieci tzw. 500+. O ile staże nie spełniają swojej funkcji i służą raczej przedłużaniu sytuacji niepewności, o tyle świadczenie 500+, zarządzane w większości przez kobiety, ma raczej pozytywny efekt.

Badacze zajmujący się problematyką współczesnego bezrobocia wskazują na jego negatywny wpływ na jakość życia osób pozostających bez pracy. W artykule analizujemy ten proces z perspektywy współczesnych polskich bezrobotnych, w kontekście przemian, które nastąpiły na rynku pracy po transformacji ustrojowej. W tekście argumentujemy, że brak poczucia bezpieczeństwa będący konsekwencją niepewnej sytuacji na rynku pracy, brak stałego dochodu i emocjonalnego oraz instytucjonalnego wsparcia jest doświadczeniem traumatycznym oraz długotrwałym, z którym wielu bezrobotnych nie jest sobie w stanie poradzić. Może to stanowić większy problem w powrocie na rynek pracy niż łatwiej dostrzegalne bariery, np. w postaci braku odpowiednich kwalifikacji.

Zjawisko uchylania się od szczepień ochronnych staje się obecnie coraz większym wyzwaniem dla zdrowia publicznego zarówno w Polsce, jak i w wielu innych krajach Europy i Ameryki Północnej. Celem eseju jest streszczenie głównych wniosków dotyczących uwarunkowań tego zjawiska, do jakich doszła na podstawie badań przeprowadzonych w USA Jennifer A. Reich i które zostały opublikowane w jej wydanej w 2016 roku książce Calling the Shots. Why Parents Reject Vaccines. Autorka pokazuje, jak zjawisko uchylania się od szczepień, które ma najczęściej miejsce wśród osób mających największy dostęp do zasobów i edukacji, dotyka fundamentalnych kwestii związanych z wyborem osobistym, integralnością cielesną, odpowiedzialnością względem zbiorowości oraz relacjami jednostki z państwem.

Celem artykułu jest ukazanie i porównanie doświadczeń rodzinności migrantów osiedlonych i tymczasowych na różnych etapach cykli życia rodzin (CŻR), tj. od powstania pary, przez posiadanie i wychowanie potomstwa, aż do fazy schyłkowej rodziny. Przekrojowe spojrzenie na jakościowy materiał empiryczny z trzech projektów badawczych pozwala na aplikację soczewki CŻR do rodzin migracyjnych w kontekście polskim. Sytuacje dwóch typów rodzin nuklearnych, tj. Polaków wychowujących dzieci poza krajem i rodzin, które doświadczają migracji sezonowej/czasowej jednego z partnerów/rodziców, analizowane są z uwzględnieniem wymiaru temporalnego (reprezentowanego przez kolejne fazy cyklu życia rodzin oraz przez pryzmat płci (doświadczenia migrujących kobiet versus mężczyzn).

Autorzy na podstawie analizy pamiętników osób bezrobotnych oraz studiów przypadku analizują relacje między doświadczeniem bezrobocia a relacjami rodzinnymi kobiet i mężczyzn. Wskazują, że płeć różnicuje zarówno przyczyny, jak i konsekwencje bezrobocia. W tekście wskazano problem opuszczania przez kobiety rynku pracy ze względu na macierzyństwo, sprawowanie opieki nad dzieckiem z uwzględnieniem presji do przedłużania opieki i deprecjonowania obowiązków domowych, przypisania do płci praktyk opiekuńczych na rzecz osób zależnych czy nierównego dostępu do zasobów ekonomicznych. Autorzy wyróżnili cztery typy bezrobotnych kobiet: (1) wspierane kohabitantki w poczekalni, (2) deprecjonowane housewives bez etatu, (3) samotne siłaczki z dziećmi oraz (4) bezdzietne opoki rodziny. W odniesieniu do mężczyzn wskazano, że bezrobocie jest szczególnie trudnym doświadczeniem ze względu na utratę statusu żywiciela rodziny i uprzywilejowanej pozycji. Na podstawie doświadczeń badanych mężczyzn scharakteryzowano trzy podstawowe typy bezrobotnych mężczyzn – (1) kury domowe w spodniach, (2) upadłych ojców oraz (3) synów marnotrawnych.

Artykuł prezentuje projekt badawczy oparty na procesie zbierania danych przy wykorzystaniu metody pamiętnikarskiej oraz indywidualnego studium przypadku. Projekt był skoncentrowany na eksploracji doświadczeń bezrobocia we współczesnej Polsce. Autorzy wskazują tradycje badań pamiętnikarskich w Polsce oraz podstawowe założenia konkursu i badań z lat 2017–2018. Autorzy dokonują przeglądu współczesnych badań nad problematyką bezrobocia i na tle dominujących perspektyw oraz ich ustaleń zarysowują nowy wymiar kwestii społecznej bezrobocia. Sięgając do treści pamiętników portretują wyłączenia z rynku pracy z powodu naruszeń godności pamiętnikarzy i niezgody na podejmowanie pracy poniżej kwalifikacji. Autorzy pamiętników powszechnie wskazują na doświadczaną w przeszłości eksploatację w miejscu pracy i jednoczesne aspirowanie do podejmowania pracy na miarę potrzeb, potencjału i przypisywanych sobie kompetencji. Autorzy wskazują szereg wymiarów doświadczeń bezrobocia przez młodych, wykształconych Polaków, odwołując się w tym względzie do „jakości” dostępnej pracy, doświadczeń w poszukiwaniu pracy, kontaktów z administracją pracy, problemów w zakresie zdrowia psychicznego czy kryzysów w relacjach.

Saprol 190 EC (triforine) and Rubigan 12 EC (fenarimol) diluted in 6 types of water were applied against rose rust Phragmidium mucronatum Cooke. No adjuvants were added to the emulsion except when the spray mix was made using water from Poznań prepared in 2 variants: with an addition of Citowett AL and without it. Independently on the plant protection product type, efficacy of fungicides diluted in well water from Szczepankowo, Kościan or Śmigiel was better than when they were diluted in water after reversed osmosis. However, no type of water exerted any significant effect on efficacy of the investigated fungicides independently on the year of studies, although, in 1999, a better biological activity was shown by Rubigan 12 EC diluted in water from Kościan and Poznań than when they were diluted in water after reversed osmosis. The fungicides were most effective after addition of Citowett AL, however, a visible effect of this adjuvant showing increased rose protection against rose rust was found only in 1998.

On the basis of the presented studies, it was established that seed dressing by coating protects effectively onion crops against onion fly (Hylemyia antiqua Meig.). In all seed dressing treatments, a significant decrease of number of dam- aged plants was found in comparison to the control. The highest efficacy in protection of onion against onion fly was shown in the case of insecticide Super Homai 70 DS. The effectiveness of this seed dressing reached 80.40% in the year 2001 and 85.44% in the year 2002.

The population of spider feeding on insect pests of cotton was observed throughout the growth period of the crop, being maximum in the month of July. Chrysoperla was observed from second fortnight of June to harvesting of the crop being maximum in November. The incidence of coccinellids was recorded from the middle of August to middle of September and remained till harvesting of the crop being maximum in the first fortnight of November. A positive significant effect of maximum and minimum temperature on spider and negative significant effect on population of chrysoperla and coccinellids was recorded. Evening RH exerted positive significant effect on spider and negative significant effect on coccinellids.

The dominance, diversity and activity density of rove beetles were studied in Central European apple and pear orchards. Altogether 6 877 individuals, belonging to 271 species and 11 subfamilies were collected. Thirteen species presented a relative abundance from 9 to 2% and amounted to almost 56% of all staphylinids recorded. In dominance order they were: Dinaraea angustula (Gyllenhal), Omalium caesum Gravenhorst, Drusilla canaliculata (F.), Sphenoma abdominale Mannerheim, Palporus nitidulus (F.), Xantholinus linearis (Olivier), Dexiogya corticina (Erichson), Coprochara bipustulata L., Mocyta orbata (Erichson), Oligota pumilio Kiessenwetter, Xanthlinus longiventris (Olivier), Tachyporus hypnorum (F.) and Pycnota vicina (Kraatz). The alpha diversity of staphylinids for different environmental conditions was relatively similar but the Shannon-Weiner Index (H`) was higher than of other similar studies. However, the activity density was higher in pear, in sand and in abandoned plantations; under different environmental conditions this could not be considered uniform in time. After the cumulative studies on the population dynamics, one can conclude that the highest number of species can be found in spring and in summer. Species D. canaliculata and P. nitidulus presented the similar seasonal dynamics in orchards located in different environmental areas, while O. caesum had the same activity density both in apple and pear orchards.

Trinexapac-ethyl is one of the newest growth regulators used in agriculture and horticulture. As a most growth retardants it acts by inhibiting gibberellin (GA) biosynthesis. A field study was conducted to determine the effects of trinexapac-ethyl on growth of winter wheat. Trinexapac ethyl was used alone (75 g a.i./ha and 125 g a.i./ha) and in the mixture with chlorocholine chloride (50 g a.i./ha + 675 g a.i./ha) at the 2nd node stage. Trinexapac-ethyl and its mixture with CCC activity was weather dependent. Their influence on the crop was strictly related to the temperature and rainfall during an individual year of trials. Plant growth regulators much more influenced winter wheat plants in abundant rainfall and higher temperature conditions. Lodging was not observed during the experiment.

Analyses of the ground waters in respect of presence of residues of plant protection products, i.e. active substances as well as environmental metabolites thereof are performed in the Institute of Plant Protection since the end of 80ties of the past Century. Based on the results obtained in 1993–1994 for 40 wells located in administrative territories of former Poznań, Toruń and Bydgoszcz voivodeships, in the vicinity of intensive agricultural production areas (orchards, farms), wells where significant amounts of residues of triazines group and dealkylated metabolites thereof had been found previously were qualified to further studies. There were 6 wells in which triazine residues were determined most often. Additionally, based on hydrogeological maps, directions of underflows in the areas of well’s locations were determined as well. The aim of the above was to find the additional places for sampling waters distant from pollution sources and estimation of the level of residues of target compounds depending on distance from the basic wells. Seven triazine compounds including basic active substances (atrazine, simazine) and their metabolites [desethyl atrazine, desisopropyl atrazine, desethyldesisopropyl atrazine, hydroxyatrazine and hydroxysimazine] were selected for the presented studies. Residues were analyzed using methodologies designed in the Institute, i.e. solid-phase extraction (SPE) followed by determination by chromatographic techniques HPLC-PDA, GC-NPD and GC-MS. Generally, during 11 years of investigations (1993–2003) samplings were performed 52 times and 323 samples of groundwater including that from additional wells were analyzed. Most often residues of atrazine and deethylatrazine in wells located in environs of Poznań were detected.

This study investigates the acaricidal, ovicidal, and repellent effects of the Tagetes patula Linn. (Asteraceae) leaf extract against both the adult female and egg stages of Tetranychus urticae Koch (Trombidiformes: Tetranychidae) under laboratory conditions. The Tagetes patula ethanolic leaf extract [TpEtOH70%] was screened for adulticide and ovicide bioassays in order to consider its acute toxicity. One sublethal concentration was used to assess egg-laying capacity (fecundity), repellent, and oviposition deterrent activities. The chemical characterization was conducted by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) analysis to identify the TpEtOH70% bioactive components. Results showed that the LC50 value of TpEtOH70% leaf extract predicted by Probit analysis against T. urticae adult females at 24 h was 0.99%. The TpEtOH70% leaf extract showed a significant toxic effect as the highest mean mortality rates (± SE) of the treated adult females was 88.9 ± 3.7%. However, the TpEtOH70% leaf extract was insignificant in affecting the egg-laying capacity of the adult females treated with a sublethal dose of 0.5% even after 72 h. The TpEtOH70% leaf extract was classified repellent since the repellent index (RI) value was lower than 1 – SD. In addition, it had a high oviposition deterring effect based on a 100% reduction of the total number of eggs. The TpEtOH70% leaf extract had a significant ovicidal effect on T. urticae eggs, with 56.04% reduction in hatching. Five bioactive compounds from various classes of phytochemicals were identified in the TpEtOH70% leaf extract and the major compound was phytol (62.72%). This pioneering investigation reveals the adulticidal, ovicidal, and repellent activities of the TpEtOH70% leaf extract against T. urticae. A combination of multiple modes of action of different plant components may act alone or in synergism to delay the development of mite resistance.

Mycoherbicides are special biotechnology products which contain fungi or fungal metabolites as nonchemical alternatives thereby reducing the input of harmful chemicals to control noxious weeds. The present communication emphasizes on the potential of an indigenous isolate of Alternaria alternata ITCC 4896 as a mycoherbicide for the global weed – Parthenium hysterophorus. Of the various spore concentrations tested by in vitro Detached Leaf Bioassay, 1x10⁶ spores/ml was the most effective inducing 89.2% leaf area damage on the 7th day and was further tested by Whole Plant Bioassay. Both in vitro Detached Leaf Bioassay and Whole Plant Bioassay exhibited a similar trend in disease development showing 50% damage at 96 hours post treatment. However, 100% mortality was observed in the Whole Plant Bioassay on the 7th day. This is the very first report on the bioweedicidal potential of A. alternata ITCC 4896 (LC#508) for use as a mycoherbicide for P. hysterophorus.

Essential oils from four plants , i.e. geranium, rosa, lemon and mint were tested for their activity in vitro and in vivo against Rhizoctonia solani and Fusarium oxysporum f. sp. phaseoli, the cause of root rot and wilt of beans. In vitro, they were found to have an inhibitory effect against the mycelial growth of R. solani and F. oxysporum f. sp. phaseoli. Complete inhibition in fungal growth was observed at a concentration of 4% of each essential oil and Topsin M at 400 ppm as well. In greenhouse the four essential oils were tested as seed coating and/or foliar spray. Results of seed coating at a concentration of 1% clearly demonstrate a good protection of emerged bean seeds against invasion of R. solani and F. oxysporum f. sp. phaseoli compared with the fungicide treatment. A similar trend was observed in a lower extent when the essential oils were applied as bean seeds coating followed by seedlings foliar spray under field conditions. Obvious yield increase as bean green pods, in all treatments, was significantly higher than in the control.

Socjologiczne rozumienie związku między pozycją społeczną a gustem muzycznym zostało zakwestionowane za sprawą dyskusji o wszystkożerności. Biorąc ją za cel, dowodzimy, iż badanie zakresu muzycznych upodobań jest co najmniej tak samo ważne, jak badanie tego, co ludzie preferują i w jaki sposób. Lubienie tych samych rzeczy niekoniecznie oznacza zanik różnic klasowych, bo ten sam obiekt może być różnie przyswajany. Opierając się na wywiadach ilościowych i jakościowych z osobami ulokowanymi na różnych klasowych pozycjach w strukturze Wrocławia pokazujemy różnice w liczbie rodzajów cenionej muzyki pomiędzy różnymi kategoriami zawodowymi, testując tezę o wszystkożerności. Następnie zajmujemy się tym, czy różne gatunki muzyczne tworzą konkretne wzory. Dochodzimy do wniosku, że różnice w szerokości gustu nie są jedynymi czy też najważniejszymi różnicami występującymi pomiędzy grupami statusowymi. Znaczące są także typy gustu muzycznego, muzyczne orientacje (na innych ludzi lub na relaks) oraz sposoby życia z muzyką.