Międzynarodowa grupa robocza TC 211 w ramach organizacji ISO podjęła się opracowania norm związanych z zdefiniowaniem podstaw systemu informacji geograficznej. Podobne prace prowadzi! Europejski Komitet Normalizacyjny CENffC 287. Pracom tym przyglądają się krajowe grupy robocze zainteresowane tą tematyką. W oparciu o powstające standardy Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) podjął się opracowania schematów aplikacyjnych w celu ujednolicenia zasad budowy schematów pojęciowych danych geograficznych. W niniejszej pracy przedstawiam krytyczną ocenę schematu przestrzennego zalecanego przez PKN w części dotyczącej opisu geometrycznego danych geograficznych. Ilustruje ją przykladem wybranych elementów modelowania danych.

W pracy przedstawiono wzory obliczeniowe wyrównania ścisłego sieci modularnych. Metoda oparta jest na idei trasforrnacji wielogrupowej. Rozwiązanie zadania sprowadza się do ogólnego problemu nieliniowego wyrównania obserwacji zawarunkowanych z niewiadomymi metodą najmniejszych kwadratów. Proponowana metoda obliczeniowa jest modyfikacją klasycznej metody wyrównania przybliżonego sieci modularnych.

W pracy przedstawiono metodę analizy statystycznej wielowymiarowych danych za pomocą transformacji PCA (Principal Components Analysis), zrealizowaną za pomocą sieci neuronowej. Transformacja PCA, związana z transformacją Karhunena-Loeve jest stosowana w przetwarzaniu sygnałów traktowanych jako procesy stochastyczne. Omawiana w pracy metoda, umożliwia redukcję przestrzeni danych wejściowych na podstawie wyznaczonych niezależnych składników głównych z uwzględnieniem ich znaczenia.

Względnie wysoka niezawodność i dokładność (rzędu kilku metrów) różnicowego systemu pozycyjnego GPS (DGPS) sprawiła, że jest on szeroko wykorzystywany do wyznaczania charakterystyk manewrowych statku w czasie prób morskich. Typowy system pomiarowy składa się z przenośnego odbiornika DGPS, komputera i łącza do statkowego żyrokompasu. Wraz z informacją o pozycji statku, z samego odbiornika DGPS bardzo często jest również pobierany chwilowy wektor prędkości. Problem polega na tym, że ten wektor nie jest mierzony bezpośrednio, lecz estymowany (wyliczany) poprzez filtr Kalmana. To powoduje dość istotne błędy systematyczne w prędkości, szczególnie gdy zarejestrowane dane są wykorzystywane do identyfikacji czy też weryfikacji matematycznych modeli manewrowania statkiem. Niniejsza praca zawiera analizę błędów wektora prędkości, stosując symulację pracy filtru Kalmana, dla różnych manewrów wchodzących w zakres morskich prób manewrowych. Zasygnalizowano także ryzyko powstania systematycznych błędów nawet w pozycji statku, jeśli niewłaściwie dobrano parametry filtracji.

W pracy wykazano możliwość ujęcia odwzorowania Gaussa-Krugera powierzchni sferoidy w postaci odwzorowania Mercatora stosownej sfery w położeniu poprzecznym. Podane zostały zależności występujące pomiędzy parametrami położenia punktu na sferoidzie i sferze. Wyznaczony został stan rozkładu zniekształceń liniowych odwzorowania Gaussa-Krugera jako odwzorowania poprzecznego Mercatora sfery. Wykazano współzależność zniekształceń liniowych od składowej sferoidalnej i sferycznej. Przeprowadzono obliczenia testowe, które wykazały, że wyznaczanie wartości zniekształceń liniowych w wąskich strefach odwzorowawczych może być ograniczone tylko do ich sferycznego czynnika.

W artykule podjęto próbę analizy nawigacji morskiej jako procesu operacyjnego, kierunku studiów oraz dyscypliny naukowej. Przedstawiono zakres części składowych nawigacji oraz zależności między nimi.

W pracy przedstawiono rozważania zmierzające do zbudowania optymalnego modelu matematycznego pozwalającego prognozować wartości brakujących pomiarów geodezyjnych niestacjonarnego procesu przemieszczeń w obszarze wpływów eksploatacji podziemnej. Wskazano, że analizowany proces można przyporządkować do grupy procesów stochastycznych. Ustalono, że zdefiniowaniem formalnym postawionego problemu jest model ( IO). Z kolei realnym rozwiązaniem są tu dwie procedury algorytmiczne. Warstwa użytkowa pracy obejmuje modelowania procesu kształtowania się konkretnych przemieszczeń. Wyestymowane wartości prognozy jednokrokowej zamieszczono w tabeli I oraz na rysunku 4. Wskaźnik jakości modelu-rozkład błędów -stanowi potwierdzenie, że opis ilościowy jest dobrze przystający do wyników pomiaru. Na gruncie statystyki opisowej wykazano, poprzez wspólczynnik korelacji, że wyniki pomiaru przemieszczeń niestacjonarnych - w tym istotnie odległych - punktów pola są silnie skorelowane.

Nowa przestrzeń barw związana z percepcyjnym modelem barwy ClECAM02 pozwala na opracowanie skal natężenia barwy zrównoważonych do barw jednakowej głębi charakteryzujących się bardzo wysokąjednorodnością. Jednorodność ta oznacza, iż równym zmianom odpowiednika liczbowego atrybutu barwy odpowiadają równe zmiany spostrzeżeń barwy. Ponadto odpowiadające sobie stopnie tych skal tworzą szeregi barwjednakowej głębi, postrzegane jako leżące na tym samym poziomie widoczności. Pozwala to na tworzenie map o złożonym hierarchicznym obrazie prezentującym zarówno ilościową jak i jakościową informację. Percepcyjny model barw CIECAM02 jest modelowym uproszczeniem percepcji barw. Jego głównym zadaniem jest możliwość przewidywania odbioru barwy (a więc określania jej w percepcyjnej przestrzeni barw) przy zmiennych warunkach obserwacji. Jest to bardzo cenna cecha, gdyż obraz kartograficzny i jego reprodukcje charakteryzują się znaczną niestabilnością warunków obserwacji. Opracowany odwrotny model CIECAM02 wraz z kolorymetrycznym modelem monitora (uproszczony na drodze właściwej kalibracji model GOG Bernsa) pozwala na opracowanie skal natężenia barwy zrównoważonych do barwjednakowej głębi przystosowanych do równoważnej reprodukcji barw na ekranie monitora CRT. Skale te mogą różnić się wyprowadzoną z modelu miara intensywności. Połączenie obydwu modeli pozwala również na prawidłowe uwzględnienie granic zakresu barwowego monitora już na etapie projektowania barw mapy. Takie opracowanie barw mapy pozwala na właściwą realizację projektu graficznego mapy. Wiedza kartografa może być teraz zobrazowana na mapie w prosty i skuteczny sposób dający gwarancję otrzymania właściwego efektu kolorystycznego.