Zakupiony do zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej na aukcji w 2022 roku rękopiśmienny dokument stał się punktem wyjścia do próby wyjaśnienia okoliczności wieloletniego sporu pomiędzy rodem Denhoffów a rodziną de Sardi (następnie zaś gdańskimi dominikanami), zwieńczonego komplanacją podpisaną 22 lutego 1724 roku. Do obu zasłużonych dla Rzeczypospolitej familii należały wyraziste persony, które zostały przedstawione na tle obyczajowości epoki baroku.

Almost hundred years ago Jerzy Kuryłowicz, the well known Polish linguist, convincingly demonstrated that the Indo-European short vowel *a was secondarily formed by the interaction of PIE. *h₂ with the next vowel *e. There are some instances where this explanation does not apply. The most characteristic example of the secondary root a-vocalism is the Latin adjective magnus ‘great, large’, etymologically related to Greek μέγας adj. ‘great, big, large’ (< PIE. *méĝhh₂s, cf. Arm. mec ‘great’, OInd. mahi- adj. ‘great’, Hitt. mekkiš adj. ‘id.’, Goth. mikils adj. ‘id.’). Lat. magnus demonstrates an unexplained vowel [a] as opposed to PIE. *e. It is suggested that the Latin a-vocalism appeared as the effect of influencing the laryngeal *h₂ on the preceding syllable. In other words, the Latin adjective is created by the following regular development: PIE. *méĝh₂s adj. ‘great, large’ → *meĝh̥₂-no-s adj. ‘id.’ > Proto-Latin *megḀnos > *magAnos > Lat. magnus ‘id.’. The same phonological law (which can be called the magnus rule) should be postulated for other Italic and Indo-European languages, e.g. MIr. maige adj. ‘great’ (< Celtic *magjos ‘id.’ < *megAi̯os ‘id.’ < *meĝh̥₂-i̯o-s ← PIE. *méĝh̥₂s); Toch. A māk, B māka adj. ‘many’ (< CToch. *măkă < *megAs < PIE. *méĝh̥₂s).