The article presents the person of Janusz Ballenstedt (1929–2005), a Cracow architect, whom twists of fate relocated to French circles. He was the designer of significant buildings in Poland, a man of great knowledge, skilful in his use of the pen. He transferred his thoughts regarding the all-encompassing viewing of architecture to paper. A valuable book, titled “Architecture – Theory and History” (PWN 2000) was written. The article is focused on J. Ballenstedt’s earlier unpublished work, a manifesto of the architect, titled Theory of Minimum in Architecture.

W kontekście powszechnej globalizacji, komercjalizacji i kształtowania miast w duchu pop-kultury, dobra jakość przestrzeni wiąże się z projektowaniem, które wykracza poza aspekty użytkowe i estetyczne. Konieczne staje się projektowanie ukierunkowane na kreację przestrzeni przyjaznej człowiekowi. Celem artykułu jest wskazanie na podstawie wybranych projektów zagospodarowania przestrzeni wyznaczników przestrzeni przyjaznej. Kluczowe wydają się być: wykorzystanie motywu zabawy, adaptowalność i elastyczność użytkowania, a także odwołanie się do tradycji lokalnych.

This paper presents the Steinhof Gardens and delves into their planning history. In accordance with an urban design concept by Otto Wagner (1841–1918), the construction phase was planned and carried out by Franz Berger (1853–1938) and his team, and in 1907 the facility was opened. The garden architect Ferdinand Müller (1858–1942) played a role in the implementation of the sanatorium’s gardens. Several alterations have been made since its acquisition by the City of Vienna; a care manual is still lacking.

Pokój is a village located in the Opole voivodeship. In the 18th century a princely complex Carlsruhe was erected here, in the form of a radiant composition with a central square, gardens and parks. The place became a cultural and craft center, also a health spa since the 19th century. Destruction in 1945 interrupted this development, the former Carlsruhe became a commune village Pokój. At present three cemeteries: Evangelical, Catholic and Jewish constitute the evidence of a multicultural past of Pokój village. In the article the history of these cemeteries is presented, composition and location in the village’s layout characterized, their state of preservation studied and individual aesthetic values of each necropolis indicated.

The article presents two generations of Chinese architects (architects of the so-called First and Second Wave) operating in the post-Mao period, that is, since the reforms of Deng Xiaoping. The main purpose of the article is to present the works of the youngest architects of the Second Wave and try to characterize them. Examples illustrating the article are the realizations of such offices as: META-Project (Wang Shuo), TAOA (Tao Lei), ZAO/standardarchitecture (Zhang Ke), Zhao Yang Architects and DnA_Design and Architecture (Xu Tiantian). Selected projects are certainly an inspiring example of the experimental Chinese architecture of recent years – critical architecture, which in response to the mistakes of previous years, associated with extensive modernization of cities, tried to rebuild the relationship with the lost tradition, direct and focus its attention to problems of locality and man and his heritage in the modern world. The article was compiled on the basis of source materials obtained directly from architectural offices as part of the author’s work on the exhibition Contemporary Architecture of China, Localized Modernism. The author together with prof. Wang Lu (Tsinghua Univ., Beijing) were co-curators of this first presentation of Chinese architecture in Poland. The exhibition was presented at the Manggha Museum, its opening was accompanied by the Architecture Biennial in Krakow in 2017.

Three Roman Catholic churches, built in Wrocław over the past several decades, were subjected to an analysis in the article. The author presented an aesthetic analysis of geometric forms which represent the different stylistic motifs that had been present during the period in our country. Postmodernism—rich in geometric ornamentation and called “romantic geometry”—from the beginning of the 1980’s was clashed with the calm, geometric new modernism from a slightly later period. In each case it was the context and the tradition of the historically rich city that became the superior value.

An intensive insertion of nature into urbanized structures provides a common denominator for modern design. The role of alien species in greenery is on the increase, and is the significance of their integration. It is emphasized that the responsibility for the sustainable cultivation of planetary garden rests with the man. This responsibility indicates symbiotic attitude through an active participation in the process of creation and then care/cultivation in order to maintain a new/novel balance.

W sytuacji niestabilności i zmian, które charakteryzowały Związek Radziecki w latach dwudziestych ubiegłego wieku, grupa architektów-konstruktywistów pod przewodnictwem Moisieja Ginzburga zajmowała się problemem braku mieszkań dla pracowników w dużych sowieckich miastach. Rozwiązania wypracowane przez zespół Ginzburga zostały opracowane pod patronatem Sowieckich platform OSA i Strojkom. Zostały przeprowadzone w trzech kolejnych etapach zwieńczonych budową Domu Narkomfinu. Niemniej, architektoniczna nowoczesność osiągnięta w Narkomfinie była związana z postępami w sektorze budownictwa mieszkaniowego poczynionymi przez ich kolegów z Europy. Niniejszy artykuł podejmuje analizę faktycznych powiązań pomiędzy owym moskiewskim prototypem a zachodnimi modelami, które zaczynały być opracowywane w Europie, a zwłaszcza w Niemczech. Przedmiotowa koncepcja umieszcza badania prowadzone przez zespół Ginzburga w procesie skomplikowanej i niezwykle ważnej asymilacji, która integrowała nowe modernistyczne techniki Zachodu.

Metropol Parasol w Sewilli to kontrowersyjny i budzący silne emocje obiekt zaprojektowany przez berlińskiego architekta Jürgena Hermanna Mayera. To biomorficzne dzieło wkracza odważnie w historyczną tkankę miasta, stając się jego nową ikoną.

The paper is a comment to the published in this yearbook of TEKA KOMISJI URBANISTYKI I ARCHITEKTURY memorial text „Żórawski’s School” by Janusz Ballenstedt written 50 years ago. The author confirms the actuality of Ballenstedt’s remarks on professor architect Juliusz Żórawski (1898–1967) as teacher of architectural design, and widens the argumentation quoting Żórawski’s proposal of the notion: “employment of space”, suggested by Żórawski for designers on the example of cinema waiting hall. Citation from the “Felieton” by Żórawski allows the reader better to understand the specificity of experiment which the architect performed when designing the apartment house at Aleja Przyjaciół in Warsaw, focused on providing comfort for the inhabitants.

W artykule zastosowano Ingardena pojęcie „systemu względnie izolowanego,” aby sformułować fenomenologię architektury podkreślającą sposób, w jaki granica struktury i otwory w niej definiują „wnętrze” i „zewnętrze” i regulują przepływ między nimi. Podejście to porównane jest z myślą Norberga-Schulza. Zaletą podejścia ingardenowskiego są, m.in., zgodność z biomimetycznym wynajdowaniem formy i nowe spojrzenie w przyszłe praktyki architektoniczne, które będą coraz bardziej „posthumanizowane.”

W 1969 roku miała miejsce XXIV Sesja Generalna ONZ na temat aktualnego stanu środowiska na świecie. Raport U. Thanta ostrzegał przed postępującą degradacją natury. Konieczna stała się zmiana systemu wartości. Od lat 70. ochrona przyrody jest priorytetem. Rozpoczęła się era budownictwa zrównoważonego, w którym słońce odgrywa kluczową rolę. Celem artykułu jest przypomnienie istotności słońca w kształtowaniu architektury na przestrzeni wieków, oraz próba oceny jego ważności w przyszłości budownictwa.

Professor architect Juliusz Żórawski (1898–1967) is presented in this memorial text by one of his close pupils and collaborators. The author describes the air of lectures on architectural design given by Żórawski, and the mood prevailing in the chair headed by Professor at the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology during the first 20 years after the WW II. The case of the city house in Warsaw built in 1937 proves the avant-garde role of Żórawski in the Polish architecture between the two wars. The original text prepared in 1968 is published here for the first time.