Bogusław Wolniewicz w swych Rzeczach i faktach (1968) uznał Traktat logiczno-filozoficzny Wittgensteina za dzieło metafizyczne. Nowoczesna metafizyka Wittgensteina miała być „metafizyką faktów” w przeciwieństwie do tradycyjnej „metafizyki substancji” Arystotelesa lub „metafizyki rzeczy” Tadeusza Kotarbińskiego. Teoria metafizyczna opisuje budowę świata. Świat rzeczywisty widziany jako całość jest tylko jednym ze światów możliwych. Podstawową jednostką konstrukcyjną świata jest fakt atomowy. (Nie jest on jednostką najprostszą, ponieważ jego składnikami są „przedmioty proste”). O metafizyce Traktatu decydują więc przede wszystkim pojęcia „świata”, „możliwości” i „atomu”. Arystotelesowskiej „materii” odpowiadają u Wittgensteina „przedmioty proste”, a „formie” odpowiadają „fakty”. Luką w systemie jest brak przyczyny sprawczej, odpowiadającej za realizację takich a nie innych faktów. U Leibniza taką przyczyną była „racja dostateczna”, pokrywająca się z wolą Boga. Dla późnego Wolniewicza podobnym absolutem staje się „los” (gr. týchē).