W dyskusjach wielu dyscyplin naukowych kategoria sprawstwa (agency) stała się jedną z centralnych. W teoretycznych rozważaniach na ten temat przodują, obok dziedzin ekonomiczno-politycznych, filozofia i socjologia. Antropologia kulturowo-społeczna zasadniczo nie podejmuje badań nad sprawstwem. Wyjątek stanowi koncepcja Alfreda Gella, którego analizy mają charakter antropologiczno-społeczny oraz fenomenologiczny. Ten specyficzny miks dyscyplin zaowocował w badaniach Brytyjczyka teorią sztuki bazującą na oryginalnej formule kategorii sprawstwa. Prezentacja oraz ocena jej funkcjonalności są głównym przedmiotem artykułu.