Mimo udręczonej rzeczywistości narodowej, wiara w przyszłe odkupienie Polski oraz idea przemiany i oczyszczenia zrodziła w dziełach polskich romantyków nadzieję zbawienia, nadejścia Bożego królestwa na ziemię. Niewątpliwie przyczyniła się do narodzin tej optymistycznej wizji, która zadomowiła się w nowej, mistycznej atmosferze początku XIX wieku, Polski jak „Chrystus narodów”, która łączyła się z chrześcijańskim eschatologizmem, rewolucyjnymi dążeniami i nadziejami na przyszłe odkupienie historii. Apokaliptyczne i millenarystyczne motywy obecne w Boskiej Komedii niewątpliwie przyczyniły się do umocnienia mesjańskich idei romantyków: teraźniejszość jako teren zła i chaosu, poprzez cierpienie i zniszczenie, stała się uprzywilejowanym momentem ekspiacji, przygotowującym nadejście miasta Boga. Artykuł ten ma na celu analizę niektórych motywów z Raju Dantego, które zainspirowały niektóre z piękniejszych stron polskiej literatury romantycznej.

Taking as a starting point Vyacheslav Ivanov’s poem Eden – the epilogue of the 5th book of “metaphysical lyric poetry” Rosarium as well as his critical and philosophical works – the article proposes a culturological interpretation of the key topoi of the poet’s artistic thought: his poetic anthropology. The principal point in these considerations is conceptualisation of the category of paradise/Eden in Ivanov’s writings and the notion of happiness as “metaphysical and religious feeling” connected with a person’s spiritual life in its vertical dimension (relation man – three-personed God). Moreover, the article presents intertextual relationships between Ivanov’s poetry and cultural texts (St Augustine, Petrarch, and others) being the source of European understanding of the concepts: soul, memory, oblivion, paradise.