Wyniki wyszukiwania

Filtruj wyniki

  • Czasopisma
  • Autorzy
  • Słowa kluczowe
  • Data
  • Typ

Wyniki wyszukiwania

Wyników: 1
Wyników na stronie: 25 50 75
Sortuj wg:

Abstrakt

Rozróżnienie między jakościami pierwotnymi i wtórnymi, wprowadzone do filozofii nowożytnej przez Galileusza, a podtrzymane m.in. przez Kartezjusza i Locke’a, uchodzi powszechnie za jeden z kluczowych czynników w rozwoju nowożytnego idealizmu. We współczesnej formie sednem tej dystynkcji jest uznanie pewnej klasy percypowanych jakości za fenomeny czysto mentalne, ze względu na ich treściową i strukturalną zależność od umysłu ludzkiego. Takie rozumienie omawianego rozróżnienia wyraźnie odbiega jednak od jego pierwotnej wersji, przedstawionej w pismach wzmiankowanych myślicieli, w których mentalny charakter postrzeganych jakości uzasadniany jest nie podmiotowo, udziałem umysłu w procesie poznawczym, a przedmiotowo – przez odwołanie się do natury materii, uchwytywanej w analizie pojęciowej. Idee konstrukcyjnej roli umysłu w procesach percepcyjnych oraz podmiotowej zależności jakości zmysłowych należą w rzeczywistości do następnego etapu wczesnonowożytnej subiektywizacji percepcji zmysłowej, dochodząc do głosu w pracach takich myślicieli jak Arnold Geulincx czy Richard Burthogge. Inspiracji do tego zwrotu dostarczyła specyficzna reinterpretacja filozofii arystotelesowskiej dokonana przez Jacopo Zabarellę i szkołę padewską oraz szczególny rodzaj krytyki arystotelizmu rozwinięty przez myślicieli niderlandzkich. Dwa wczesnonowożytne sposoby konceptualizacji rozróżnienia między jakościami pierwotnymi a wtórnymi można nadto powiązać z dwoma głównymi modelami pokartezjańskiego idealizmu – berkeleyowskim i kantowskim, a przejrzystej ilustracji tego twierdzenia dostarczają świadectwa zaczerpnięte z filozofii brytyjskiej – z pism Berkeleya i Burthogge’a.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Bartosz Żukowski

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji