Hamburg z wolumenem około 18 milionów m2 powierzchni jest, obok Berlina i Monachium, największym w Niemczech centrum funkcji biurowej. Działania planistyczne i operacje urbanistyczne lokowania tej funkcji w mieście prowadzone są od początku lat 1960. Polityka lokalizaji biur uległa istotnej modyfikacji, od tworzenia wydzielonej, mono funkcjonalnej strefy w duchu modernistycznym, do układów wielofunkcjonalnych i pełnej integracji z innymi aktywnościami w rozbudowie struktur o wielkomiejskim charakterze. Liczne realizacje ostatnich lat przyniosły szereg obiektów znaczących, o awangardowym ujęciu idei budynku biurowego. Zwraca też uwagę wysoki poziom techniki budowlanej i położenie nacisku na aspekty ekologiczne. Inwestycje te zostały zauważone przez krytykę architektoniczną i odnotowane w literaturze fachowej. Szczególne miejsce zajmuja tu prace zespołu BRT (Bothe-Richter-Teherani), który wzniósł wiele nowatorskich biurowców.

Od końca lat 1970. Wiedeń podejmuje działania polityczne, ekonomiczne i planistyczne zmierzające do uczynienia z tego miasta ponownie ważnego centrum aktywności gospodarczej w Europie. Czynione jest to na drodze rozbudowy nowoczesnych miejsc pracy związanych z tworzeniem, przetwarzaniem, dystrybucją i komercjalizacją informacji, a więc rozbudową funkcji biurowej i konferencyjnej. Naprzód wzniesiono Uno-City, a następnie zaczęto przekształcać go w wielofunkcyjną dzielnicę biznesową o wiodącej funkcji biurowej, nazwane Donau-City. Z powierzchnią biurową liczącą pond 11 milionów m2, jest obecnie Wiedeń największym tego typu ośrodkiem we wschodniej części Unii Europejskiej, a na terenie Donau-City powstaje szereg interesujących architektonicznie obiektów. Sześć z nich omówiono.

W ciągu ostatniej dekady znacznie wzrosła ilość osób ze zdiagnozowanym „spektrum zaburzeń autystycznych”. Na podstawie szacunkowych danych można określić, iż w Polsce jest ponad. 30 tys. osób chorych na autyzm, w związku z powyższym liczba osób, których dotyczy ten problem wynosi ponad 100 tys. w Polsce. Rosnące zapotrzebowanie na obiekty i przestrzenie publiczne dostosowane dla potrzeb tej grupy osób wymaga usystematyzowania wiedzy zakresie projektowania architektonicznego uwzględniającego wymagania osób ze spectrum zabużeń autystycznych. W artykule przedstawiono podstawowe zasady kształtowania tzw. Pokoi wyciszeń” coraz częściej lokalizowanych w obiektach użyteczności publicznej.

W ostatnim czasie powszechnie realizowane w Polsce termomodernizacje stwarzają możliwość oszczędzania energii. Jednak mimo tych działań zwykle pozostają jeszcze pewne możliwości poprawy efektywności cieplnej, co w artykule omówiono na przykładzie budynku galeriowego.

Wzrost zużycia energii w sektorze budownictwa wpływa na poszukiwanie rozwiązań dążących do poprawy efektywności energetycznej w tym zakresie lub uzyskania samowystarczalności energetycznej. Dotowanymi rozwiązaniami są podejścia bazujące na odnawialnych źródłach energii. W celu produkowania energii elektrycznej, na potrzeby własne budynku, wykorzystywane są przede wszystkim panele fotowoltaiczne oraz turbiny wiatrowe. Niniejszy artykuł skupia się na analizie pracy turbiny wiatrowej o poziomej osi obrotu zintegrowanej z budynkiem. Przedmiotowa instalacja zlokalizowana jest na fasadzie budynku Centrum Energetyki AGH oraz skierowana w kierunku północno-zachodnim. W związku z tym turbina pracuje najbardziej efektywnie, gdy wiatr wieje z tego kierunku. Prędkość startowa instalacji wynosi 2,3 m/s, natomiast moc zainstalowana 1,5 kW. Analizowana instalacja posiada możliwość zmiany zarówno kąta łopat, jak i położenia gondoli turbiny względem kierunku wiatru, co poprawia jej wydajność. W artykule omówiono parametry pracy turbiny w zależności od panujących warunków pogodowych. Dla porównania przyjęto okres, w którym nie występowały anomalie pogodowe oraz okres, w którym miał miejsce orkan Grzegorz. Dla tych dwóch przedziałów czasowych (od północy 27.10.2017 do południa 28.10.2017 oraz od północy 29.10.2017 do południa 30.10.2017) zmierzona i porównana została prędkość wiatru, prędkość obrotowa turbiny, moc generowana przez turbinę, a także takie parametry jak: wytwarzany hałas i drgania. Otrzymane wyniki pokazują znaczący wpływ orkanu Grzegorz na parametry pracy instalacji – w tym znaczący wzrost prędkości obrotowej wirnika, a co za tym idzie – siedmiokrotny wzrost średniej mocy generowanej przez turbinę. Z drugiej strony zaobserwowany został również wzrost poziomu hałasu oraz drgań.

The purpose of this paper is to present and analyse the decision-making problem faced by a future house owner - selection of the optimal solution of building thermal insulation in relation to the selected criteria, both related to costs and future benefits. The problem of selecting the best solutions in the construction sector is widely discussed in the science literature. In this paper, the authors decided to solve the raised problem by using the Entropy method.

This paper presents new procedure modeling based on finite element method analysis of wood-framed timber structures. The fasteners linking boards of sheathing with the timber frame both modeled applying shell finite element, with individual material parameters, remain the main objective of this manuscript. Material parameters are obtained from experimental tests and numerical identification. The main objective of the paper is the elaboration of the numerical model with high precision of mapping, and, at the same time, diminishing the number of the unknown simplifying the process of the modeling of timber structures. The new presented method leads to a simplification of analysis of multistory wood-framed multifamily building structures.

W artykule dokonano analizy wielokryterialnych metod oceniających budynki zrównoważone i ich wpływ na jakość ekologiczną przestrzeni zbudowanej. Celem jest określenie standardów oceny w wielokryterialnych metodach oraz wykazanie, że obiekty zaprojektowane i wybudowane w zgodzie z ustalonymi standardami i procedurami zwiększają wartości ekologiczne przestrzeni zbudowanej i komfort funkcjonowania mieszkańców. Do analizy wybrano głównie metody cieszące się największym prestiżem wśród użytkowników, planistów, projektantów i inwestorów. Analiza i weryfikacja wybranych metod posłużyła do zaproponowania autorskiego modelu oceny budynków oraz jego weryfikacji w procesie projektowania na przykładzie zaprezentowanych projektów. Wykazano, że analizowane metody oceny budynków korzystnie wpływają na proces projektowania i jakość ekologiczną realizowanej przestrzeni zbudowanej. Poprawa jakości następuje poprzez: proekologiczne użytkowanie terenu, poprawę efektywności energetycznej i efektywności gospodarki wodnej, poprawę efektywności użycia materiałów i surowców, preferowanie materiałów i technologii lokalnych, preferowanie innowacyjności proekologicznej, zwiększenie komfortu użytkowników i mieszkańców oraz ich udział w procesie projektowania i oceny przestrzeni zbudowanej. Celem uzupełniającym jest propagowanie wiedzy z zakresu metodologii projektowania zrównoważonego, w wyniku czego mogą powstawać obiekty architektury proekologicznej wpływające na jakość środowiska mieszkaniowego i komfort funkcjonowania mieszkańców.

Artykuł przedstawia możliwości zastosowania modeli numerycznych i korzyści z tego płynących w projektowaniu systemów konstrukcyjnych budynków wysokich. Zostało to pokazane na przykładach autorskich propozycji kształtowania unikalnych form architektonicznych takich budynków przez zastosowanie nowatorskich układów struktur nośnych opracowanych również przez autora, których postacie są rezultatem odpowiedniego zastosowania formuły konstrukcyjnej struktur przestrzennych. Dla złożonych form systemów konstrukcyjnych zdefi niowano w języku programowania Formian stosowne modele numeryczne, których użycie znacząco usprawnia i przyspiesza proces projektowania oraz wznoszenia obiektów budowlanych. Przedstawiono także nowatorskie propozycje projektowania systemów fundamentowania, które umożliwiają bezpieczne posadowienie obiektów silnie obciążonych na gruntach o niewielkiej nośności oraz na terenach aktywnych sejsmicznie.

The aim of this article is to identify opportunities for using synergies obtained by incorporation of the two methods of management: Lean Management and Agile Management on the example of the process of column concreting. Despite the seemingly contradictory assumptions the two concepts complement each other in analysed example. The strategy is based on using the idea of "one piece flow" in accordance with the Lean Management which led to a reduction of costs due to increased turnover of formwork. At the same time the success of the project resulted in a significant dependence on the ability to provide a rapid response to changing conditions during in the maturation of concrete (depending on weather conditions, which can be expected on the basis of projections having different reliability). The simultaneous use of Lean and Agile Management allowed to achieve positive results for different scenarios of environment impact on the analysed process.

Tematem referatu jest przedstawienie wyników własnych badań na temat oceny warunków środowiskowych w wybranych budynkach uniwersyteckich — w zakresie relacji budynek–otoczenie. Celem przeprowadzonych badań było studium behawioralnego i emocjonalnego zaangażowania użytkowników w miejsca studiowania i jego wpływ na ocenę funkcjonowania budynków i formowanie postulatów dotyczących poprawy istniejącego środowiska. Badania przeprowadzono w 5 budynkach, w kilku ośrodkach akademickich (Politechnika Krakowska, Akademia Sztuk Pięknych, Politechnika Lubelska, Uniwersytet Warszawski), przy użyciu techniki kwestionariuszowej; respondentami byli studiujący w badanych budynkach (N=184). Najliczniejszą grupę badanych stanowili studenci architektury; ponadto respondentami byli studenci: malarstwa, rzeźby, psychologii i architektury krajobrazu. Analiza wyników — obok sformułowania głównych wniosków dotyczących kształtowania „przestrzeni dla studentów” (w tym zarówno miejsc do pracy indywidualnej, jak i przestrzeni rekreacyjnych) — ujawniła istotną rolę otoczenia w zakresie sposobu użytkowania i opisu badanych budynków. „Lokalizacja” i generalnie „zewnętrzne” elementy należące do najbliższego „otoczenia”, takie jak ogród, zieleń i mała architektura służąca rekreacji, a także zewnętrzne „krawędzie” budynku — w tym m.in. elewacja i dach (!), a także bezpośrednie powiązania widokowe, stanowiły najliczniejszą grupę wśród wszystkich wymienianych przez respondentów „silnych stron” analizowanych budynków . Znaczący i zastanawiający wyjątek w tej grupie stanowi — najnowszy wśród analizowanych — budynek WICA (Wschodnie Innowacyjne Centrum Architektury) w Lublinie, najlepiej oceniany pod względem funkcjonalnym, ale też opisywany przy pomocy najbardziej neutralnych określeń (w skali „pozytywności”), którego studenci (N=31) w swoich ocenach i opisie zachowań nie uwzględniają (lub nie zauważają) relacji budynek–otoczenie. Analiza wyników ujawniła zindywidualizowany behawioralnie (analiza miejsc przebywania) i emocjonalnie (analiza miejsc ulubionych i treści znaczeniowych [w tym: lista przymiotnikowa]) obraz poszczególnych budynków, na który wpływ obok „oceny funkcjonalności” zdaje się także mieć „przyjazne” otoczenie. Stanowią o nim — jak wynika z analizy treści ankiet — zarówno wybrane relacje na poziomie urbanistycznym (dostępność, komunikacja, bliskość usług), jak również jakość (piękno i użyteczność) architektury krajobrazu.

Trwająca transformacja ekonomiczna rynku moskiewskiego w kierunku świadczenia usług i handlu powoduje konieczność rewitalizacji wielu dzielnic. Studium przypadku — budynku Dominion Tower — pokazuje, że rozwiązania z zakresu architektury i urbanistyki obiektów, których budowę można zakwalifikować do trendu punktowej ingerencji architektonicznej w istniejącą strukturę urbanistyczną, mogą mieć decydujące znaczenie w powodzeniu przedsięwzięcia mającego na celu aktywizację struktur miejskich.

Artykuł omawia reprezentatywne przykłady willi modernistycznych wznoszonych w ramach budowy przyzakładowych osiedli patronackich powstających w trakcie realizacji Centralnego Okręgu Przemysłowego. Autor opisuje budynki zwracając uwagę na ich rolę w układach urbanistycznych, pokazuje rozwiązania funkcjonalne oraz ich ukształtowanie architektoniczne. Analiza wybranych przykładów pozwala na zobrazowanie zbliżonych mechanizmów określających procesy twórcze a także skojarzeń tworzących zunifikowaną paletę rozwiązań przestrzennych przy zachowaniu indywidualizmu poszczególnych budynków. Wille pochodzące z obszarów najważniejszych inwestycji copowskich okazują się pomimo różnic formalnych, zbliżone do siebie w warstwie ideowej warsztatu architektonicznego, który je kreował. Pełniąc rolę estetyczną, użytkową i wizerunkową obiekty te wpisują się w wielowymiarowy kanon dziedzictwa architektonicznego COP-u stanowiąc o jego trwałości i dojrzałości.

System wentylacji ma wpływ zarówno na występującą w budynku jakość powietrza, jak i na panujący w nim komfort termiczny. Jakość powietrza i klimat wewnętrzny oddziaływają na zdrowie i samopoczucie użytkowników budynków. Użytkownicy preferują budynki przewietrzane w sposób naturalny. Koszty eksploatacji takich budynków są niższe niż budynków przewietrzanych mechanicznie, jednak ich koszty inwestycyjne mogą być większe. Budynki użyteczności publicznej mogą być przewietrzane w sposób naturalny, jednak związane jest to z wieloma ograniczeniami. Podstawową zasadą stosowaną w budynkach przewietrzanych naturalnie jest ograniczenie w nich zysków ciepła i występujących w powietrzu szkodliwych substancji oraz stosowanie materiałów i konstrukcji o dużej pojemności cieplnej i higroskopijnych. W budynkach przewietrzanych naturalnie, nie zawsze jest możliwe zachowanie stałej temperatury i innych parametrów powietrza, dlatego raczej nie jest możliwe stosowanie jej w budynkach i jego częściach, w których parametry te muszą być zachowane w sposób ciągły. Przewietrzanie naturalne wymaga zastosowania tzn. „adaptacyjnego modelu komfortu termicznego”, który uwzględnia warunki panujące na zewnątrz i adaptację użytkowników. W klimacie umiarkowanym systemy wentylacji w budynkach efektywnych energetycznie, muszą pracować, co najmniej w trzech scenariuszach: wiosenno-jesiennym, zimowym i letnim. Systemy wentylacji naturalnej najlepiej funkcjonują w okresach przejściowych. Rozwiązania stosowane zimą, muszą uwzględniać ryzyko strat ciepła powodowanych przez nawiewane zimne powietrze. Natomiast latem problemem może być zapewnienie ciągłości działania systemu wentylacji naturalnej i ochrony budynku przed przegrzewaniem się. Ze scenariuszem letnim związane są systemy nocnego chłodzenia, których skuteczność zależy od ograniczenia zysków ciepła występujących w budynku, jego pojemności cieplnej oraz temperatury nocnego powietrza. Budynek przewietrzany naturalnie wymaga zastosowania rozwiązań przestrzennych, konstrukcyjnych i funkcjonalnych, które nie mogą pozostawać jedynie w gestii projektanta jednej branży. Dlatego ich projekt wymaga projektowania zintegrowanego, w którym będą brali udział projektanci wielu branż już od fazy wstępnej koncepcji. To wymaganie wraz z innymi ograniczeniami i wyższymi kosztami inwestycyjnymi powoduje, że inwestorzy często decydują się jednak na systemy mechaniczne lub hybrydowe.

Na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej nauczanie projektowania obiektów – miejsc zamieszkania stanowi wieloetapowy proces dydaktyczny, obejmujący trzy podstawowe zadania projektowe (mieszkanie, dom, budynek wielorodzinny). Przy ich realizacji każdorazowo poszerzany jest zakres problemowy, stopień opracowania technicznego oraz graficznego projektu. Obiekty mieszkalne (o zróżnicowanej funkcji i wielkości) są również często wybieranym tematem prac dyplomowych na poziomie inżynierskim i magisterskim. Poniżej przedstawiono metodologię nauczania tych zagadnień W Politechnice Lubelskiej.

Węgiel jest naturalnie występującym paliwem stałym wykorzystywanym między innymi do celów grzewczych i produkcji energii elektrycznej. Pomimo rozwoju sieci gazowej i ciepłowniczej w naszym kraju, a także wzrostu zainteresowania wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, wciąż pozostaje najczęstszym paliwem spalanym w lokalnych źródłach do produkcji ciepła. W artykule przedstawiono obecne zapotrzebowanie na węgiel opałowy w sektorze komunalno-bytowym, w ujęciu różnych sortymentów w zależności od wykorzystywanego źródła ciepła na paliwo stałe. Ponadto opisano zestawienie czynników mających kluczowy wpływ na zmianę zapotrzebowania na węgiel opałowy na tym rynku, uwzględniając otoczenie regulacyjne, globalne trendy zachodzące w ogrzewnictwie mieszkaniowym oraz badania statystyczne odnośnie do preferencji wymiany indywidualnych źródeł ciepła. Konfrontacja zaobserwowanych zjawisk pozwoliła na opracowanie możliwych scenariuszy zmian zapotrzebowania na węgiel opałowy z perspektywą do roku 2030, w rozbiciu na jego poszczególne sortymenty.

W pracy przedstawiono wybrane analizy oceny odporności dynamicznej zabudowy mieszkalnej i gospodarczej na wpływy eksploatacji górniczej w obszarze górniczym jednej z kopalń węgla kamiennego. Rozważania ograniczono do dynamicznych efektów związanych z powstawaniem wstrząsów górniczych generowanych podziemną eksploatacją surowca. W ramach pracy wykonano analizę sejsmiczności analizowanego obszaru z uwagi na wpływ rejestrowanych i prognozowanych drgań powierzchniowych na tradycyjną niską zabudowę murowaną. Wykonano modele symulacyjne zbudowane zgodnie z Metodą Elementów Skończonych oraz dobrano kryteria odporności dynamicznej. Kryteria odporności dynamicznej przyjęto zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami projektowania budynków murowanych. Obliczenia przeprowadzono z wykorzystaniem metody spektrum odpowiedzi, która jest normową metodą projektowania obiektów poddanych wpływom wstrząsów górniczych. Takie podejście jest również zalecane przez większość polskich instrukcji i wytycznych dotyczących projektowania budynków w rejonach o sejsmiczności indukowanej działalnością wydobywczą. Efektem analiz było określenie wytężenia podstawowych elementów konstrukcyjnych w przyjętych modelach obliczeniowych. Wyniki analiz skoncentrowanych na wpływie wstrząsów górniczych na zabudowę powierzchniową i sieć infrastruktury technicznej oraz ich zabezpieczeniach w obszarze górniczym ZG Janina mogą być przydatne w kontekście możliwości dalszej eksploatacji pokładów węgla w kolejnych latach, z zachowaniem bezpieczeństwa powszechnego, ochrony obiektów budowlanych, w tym zapobiegania szkodom. Przedstawione w pracy wyniki stanowią również uzupełnienie tworzonej przez autorów od kilku lat bazy obiektów i modeli dynamicznych budowli poddanych wpływom wstrząsów górniczych.

Metropolia Barcelońska należy do pierwszej dziesiątki aglomeracji miejsckich Europy. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze - położenie pomiędzy morzem, a równolegle do niego przylegającymi, zalesionymi pasmami górskimi rozdzielonymi szerokimi dolinami rzek miały znaczący wpływ na uformowanie się hynrydowej struktury urbanistycznej. Jej sercem pozostaje założona przez Fenicjan u stóp wzgórza Montjuic, w naturalnym porcie Barcelona, która przez ponad dwa tysiące lat rozwijała się wraz z sąsiednimi miejscowościami wypełniając tkankę miejską coraz to nowe fragmenty naturalnego krajobrazu. Monumentalne gmachy i budynki wysokie, powstające we wszystkich okresach historycznych, informowały o potędze miasta, wyznaczając miejsca ważne zarazem dla jego kompozycji urbanistycznej i statusu. Ostatnie dekady nie przyniosły w tej tendencji rewolucyjnych zmian. Zmieniły się natomiast formy architektoniczne tych najbardzej emblematycznych w skali metropolii budowli.

W artykule przedstawiono zagadnienie nadbudowywania budynków, głównie mieszkalnych, jako elementu zrównoważonej polityki mieszkaniowej miast europejskich. Ten rodzaj inwestycji budowlanych umożliwia pozyskanie dodatkowych powierzchni mieszkalnych, wykorzystując istniejącą infrastrukturę techniczną, nie pogłębiając przy tym efektu rozlewania się miast. Nadbudowywanie budynków pozwala na realizację nowych mieszkań na obszarach zurbanizowanych, będąc jedną z form dogęszczania istniejącej zabudowy. W artykule dokonano przeglądu badań w temacie nadbudowywania budynków, próbując odpowiedzieć na postawione pytania badawcze: w jaki sposób oraz z wykorzystaniem jakich narzędzi analizy budynków możliwe jest usprawnienie procesu nadbudowywania budynków, tak aby było ono rzeczywistym elementem polityki mieszkaniowej miast. Do analizy wyłoniono trzy autorskie badania: z Niemiec, Belgii oraz Anglii, które spełniały postawione przez autora artykułu kryteria, prezentując uniwersalny schemat działania dla nadbudów, nie traktując ich jako incydentalnych, jednostkowych zamierzeń budowlanych, lecz rozpatrując jako element systemowego działania na rzecz pozyskania nowych mieszkań. Wyłonione badania realizowane są w krajach zbliżonych gospodarczo i kulturowo do Polski, co było także jednym z kryteriów wyboru. Artykuł stanowić ma także głos w dyskusji na temat możliwości nadbudowywania budynków mieszkalnych jako elementu polityki mieszkaniowej w Polsce.

Zwiększające się zapotrzebowanie na powierzchnię biurową w Moskwie, a także uwarunkowania ekonomiczno-polityczne w ujęciu globalnym, przyczyniły się do podjęcia działań związanych z budową wielofunkcyjnego zespołu Moskiewskiego Międzynarodowego Centrum Biznesowego w stolicy Rosji. Założenie o wiodącej funkcji biurowej to przykład działań polegających na deglomeracji biur poza centrum miasta. To także próba stworzenia prestiżowego miejsca (w tym atrakcyjnej architektury), elementu tożsamości miasta wskazującego na wysoki poziom rozwoju państwa, stosowanie nowych rozwiązań w dziedzinach urbanistyki i architektury (w tym techniki i nowoczesnych technologii).