The article discusses the validation process of a certain method of balancing gas contained in the pore space of rocks. The validation was based upon juxtaposition of the examination of rocks’ porosity and the effects of comminution in terms of assessing the possibility of opening the pore space. The tests were carried out for six dolomite samples taken from different areas of the ‘Polkowice-Sieroszowice’ copper mine in Poland. Prior to the grinding process, the rocks’ porosity fell in the range of 0.3-14.8%, while the volume of the open pores was included in the 0.01-0.06 cm3/g range. The grinding process was performed using an original device – the GPR analyzer. The SEM analysis revealed pores of various size and shape on the surface of the rock cores, while at the same time demonstrating lack of pores following the grinding process. The grain size distribution curves were compared with the cumulative pore volume curves of the cores before grinding. In order to confirm the argument put forward in this paper – i.e. that comminution of a rock to grains of a size comparable with the size of the rock’s pores results in the release of gas contained in the pore space – the amount of gas released as a result of the comminution process was studied. The results of gas balancing demonstrated that the pore space of the investigated dolomites was filled with gas in amounts from 3.19 cm3/kg to 45.86 cm3/kg. The obtained results of the rock material comminution to grains comparable – in terms of size – to the size of the pores of investigated rocks, along with asserting the presence of gas in the pore space of the studied dolomites, were regarded as a proof that the method of balancing gas in rocks via rock comminution is correct.
W artykule opisano wykształcenie litologiczno-facjalne skał złożowych w strefach elewacji stropu białego spągowca oraz relacje między litologią a intensywnością okruszcowania Cu-Ag. Szczególny nacisk położono na charakter enklaw pozbawionych mineralizacji bilansowej (stref bezzłożowych) wewnątrz bryły złożowej. Za strefy bezzłożowe uznaje się przestrzenie, w których mineralizacja siarczkami Cu zazwyczaj występuje, jednak jej ilość nie spełnia kryterium brzeżnego dotyczącego zawartości Cu w kopalinie. Dla zilustrowania zmienności parametrów złożowych ściśle związanych z uwarunkowaniami facjalno-litologicznymi skał goszczących, na podstawie obserwacji terenowych i wyników opróbowania złoża wykonano metodami geostatystycznymi trójwymiarowe modele litologiczne i geochemiczne dla dwóch obszarów badań. Obszary badań obejmują fragmenty Północnej Elewacji Rudnej wraz z otaczającymi elewację depresjami w granicach złóż Sieroszowice i Rudna. Dzięki przekrojom przez modele 3D scharakteryzowano wykształcenie złoża w obszarach elewacji stropu utworów piaskowcowych, gdzie profil litologiczny określany jest jako „nietypowy” z powodu braku serii łupków miedzionośnych, czyli warstwy najbardziej charakterystycznej dla złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej. Potwierdzono dużą zmienność kształtu bryły złożowej oraz nieregularność granic stref mineralizacji bilansowej i enklaw skały płonnej w złożu. Stwierdzono obecność wielkoobszarowych enklaw skały płonnej w całym profilu skał dolnego cechsztynu (obszary pozbawione bilansowego okruszcowania miedziowego) i niewielkich stref płonnych piaskowców wzbogaconych w spoiwa anhydrytowe w sąsiedztwie bloków złoża bilansowego ulokowanego w piaskowcach ilastych. Wskazano na możliwość występowania w obrębie złoża bilansowego płatów skał płonnych w stropowej warstwie białego spągowca, bezpośrednio przy granicy z dolomitem wapnistym i nieregularnych przerostów skał płonnych wewnątrz utworów piaskowcowych. Ponadto zaobserwowano niewielkie strefy silnego wzbogacenia w siarczki Cu w strefach kontaktu spoiw siarczanowych i ilastych w serii piaskowcowej białego spągowca.