Abstract
Jalu Kurek, a prominent member of the Cracow avant-garde, is the author of several novels. This article discusses the undeservedly neglected S.O.S., published in 1927, and suggests that its weird plotting and literary mockery is in fact an apocalyptic narrative. It has a place, it is argued, in the 'catastrophist' trends which were on the rise in the Polish literature of the late 1920s and 1930s. It should be read in the context of a growing sense of decline and crisis of European society, which, on the one hand, drew on the cultural pessimism of the turn of the 19th century, and, on the other hand, was a reaction against the wave of modernization that was sweeping the world. As this analysis shows, Jalu Kurek's S.O.S. is deeply ambivalent about the onslaught of modernity.
Go to article
Bibliography
● Bergel R., Dwa debiuty powieściowe, „Głos Narodu” 1926, nr 6, s. 3.
● Bergel R., S.O.S. (Katastroficzna powieść Jalu Kurka), „Głos Narodu” 1928, nr 17, s. 3.
● M. Berman, „Wszystko co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczaniu nowoczesności, tłum. M. Szuster, Kraków 2006.
● Bolecki W., Modalności modernizmu, Warszawa 2012.
● Cichla-Czarniawska E., „Heretyk awangardy” – Jalu Kurek, Lublin 1987.
● Collins J.J., The Apocalyptic Imagination. An Introduction to Jewish Apocalyptic Literature, Cambridge 1998.
● Czechowicz J., Wyobraźnia stwarzająca. Szkice literackie, oprac. T. Kłak, Lublin 1972.
● Jaworski S., Pisarz społecznej pasji – Jalu Kurek, [w:] Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa 1974, s. 413–443.
● Kłosińska K., Katastroficzna odmiana powieści popularnej, [w:] Katastrofizm i awangarda, red. T. Bujnicki, T. Kłak, Katowice 1979, s. 57–76.
● Kłosiński K., Dyskurs katastrofy, [w:] Katastrofizm i awangarda, red. T. Bujnicki, T. Kłak, Katowice 1979, s. 23–39.
● Koniński K.L., Z tęsknot i myśli kryzysu, „Przegląd Współczesny” 1928, nr 80, s. 438–447.
● Kott J., Postęp i głupstwo, t. 2, Warszawa 1956.
● Kruczkowski L., Recenzja S.O.S., „Kurier Zachodni” 1928, nr 57, s. 9.
● Kryszak J., Katastrofizm ocalający. Z problematyki poezji tzw. Drugiej Awangardy, Warszawa 1978.
● Kurek J., Mój Kraków, Kraków 1978.
● Kurek J., S.O.S. (Zbaw nasze dusze!), Kraków 1927, s. 44.
● Kwiatkowski J., Literatura dwudziestolecia, Warszawa 1990.
● Matlingiewicz M., Dwa oblicza historiozofii – o katastrofizmie w powieści dwudziestolecia międzywojennego, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Studia Neofilologiczne”, pod red. P. Płusy, I. Świtały, t. 3, 2002, s. 129–136.
● Mazurek S., Witkacy – próba historiozofii humanistycznej, [w:] tegoż, Wątki katastroficzne w myśli rosyjskiej i polskiej 1917–1950, Wrocław 1996.
● Piwiński L., Powieść polska, „Przegląd Współczesny” 1928, t. 25, s. 323–355.
● Przyboś J., Listy Juliana Przybosia do Jalu Kurka, [w:] Materiały do dziejów awangardy, oprac. T. Kłak, Wrocław 1975, s. 81–82.
● Speina J., Powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza. Geneza i struktura, Toruń 1965.
● Katastrofizm i awangarda, red. T. Bujnicki, T. Kłak, Katowice 1979.
● Wat A., Mój wiek: pamiętnik mówiony, t. 1, Warszawa 1990.
● Wójtowicz A., Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy, Lublin 2010.
● Wójtowicz A., Modernizacja i jej cień. O prozie pierwszej Awangardy, [w:] Dwudziestolecie 1918–1939. Odkrycia. Fascynacje. Zaprzeczenia, red. A.S. Kowalczyk, T. Wójcik, A. Zieniewicz, s. 250–265.
● Wróbel E., „Rozwichrzona” powieść Jalu Kurka, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Seria: Filologia Polska” 2003, z. IX, s. 80.
Go to article
en
pl
