The Apocalypse of St. Jana delights with the richness of eschatological content. However, the eschatological themes of the Apocalypse are not a frequent subject of scientific study. The reflections contained in this article take the form of methodological guidelines. They concern the process of interpreting the eschatology of Apocalypse. The Apocalypse should not be interpreted in isolation from historical and literary research. It should also not be interpreted in isolation from ethical research. It should also take into account the specific nature of prophetism of the Apocalypse. Eschatological contents contain an important place in this book. In order to interpret them properly, it is necessary to note i.a.: eschatological dynamics of the Apocalypse; the ambiguity of some symbols; the relation of eschatology to christology and ecclesiology.

Zagadnienie objawienia ściśle wiąże się w teologii z kwestią pośrednictwa. Niniejszy artykuł analizuje znaczenie pojęcia objawienia i jego związku z kategorią pośrednictwa w teologicznej myśli Paula Tillicha, jednego z wielkich teologów i filozofów protestanckich XX wieku. Tillichowa doktryna Boga zakłada niepojętą bliskość, a jednocześnie transcendencję Ostatecznej Rzeczywistości. Zakłada jednak również to, że Bóg objawia się człowiekowi poprzez elementy rzeczywistości doczesnej. Pierwsza część artykułu poświęcona jest zatem Tillicha rozumieniu objawienia. W kolejnej części analizie została poddana kwestia ostatecznej postaci objawienia Bożego, którą według Tillicha jest Jezus Chrystus. Wreszcie w trzeciej, podsumowującej części pojęcie objawienia zostało przedstawione w kluczu pośrednictwa. Poprzez objawienie niepojęty Bóg zapośrednicza się w świecie, by człowiek mógł rozpoznać Jego bliskość i obecność. Pośrednictwo objawieniowe w tej optyce nie oznacza zaprzeczenia bezpośredniej bliskości Boga, ale do niej prowadzi i ją pokazuje.

The Divine Revelation – and in consequence Christian theology – connects a term ‘holiness’ with the nature of God who in relation to His creature is totally transcendent but in the same time is close to it and in His Son Jesus Christ, in a sense, united with it. Strictly speaking it is possible to talk about holiness under one condition: if one believes in the Holy One – God who is the source of any holiness. Holiness of God was fully revealed in Jesus Christ who through His revelation-salvifc deeds allowed human beings to participate in God’s holiness. Church, however, being holy from her nature (and participating in God’s holiness) has a task to proclaim holiness in the world and to practice it. The essence of holiness is always the same although holiness could be practiced in the Church and the world in many different ways. So understood holiness of Christian life – achieved especially in everyday life or in a way of heroic virtues – has a very important meaning for the credibility of Christianity. Holiness is present not only in a spiritual (‘inside’) life but also has outside refections which is so much important for a contemporary mentality marked by praxis and praxeology. holiness, however, could be recognized only from a perspective of faith.

This article presented some critical remarks relating to the understanding of the panen-theism as a postmodern revelation, proposed by David Ray Griffin in his book Panentheism and Scientific Naturalism. Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion. The main objection relates to the question that the American philosopher and theologian presents the philosophical, not theological conception of revelation. In addition he used the assumptions taken from process philosophy of A.N. Whitehead to construct this conception. The result of these assumptions is a new and original understanding of postmodernism. According to these assumptions panentheism is a conception that reflects properly the God-world relationship. Moreover, panentheism, as Griffin said, avoids mistakes of classical theism and extremes of early and late modernity. This panentheism is an integral part of naturalismppp. Griffin’s attempt to equate panentheism and revelation is based on the interaction recognized by him between God and the world. It manifests in the religious experiences and in the human drive to discover truth, which is, as Griffin said, a divinely-instilled drive. Process panentheism is the attempt to reconcile this revelation with the revelation that comes to us through the Abrahamic and other the-istic traditions. But it is difficult to accept that the revelation that comes to us from these religions, especially the revelation realized in Jesus Christ, gave rise to the recognition of the God-world relationship in terms of panentheism proposed by process theology

Sens życia Jewgienija Trubieckoja (1863–1920) to jedno z ważniejszych dzieł renesansu religijno-filozoficznego w Rosji. Porusza kwestię wartości ludzkiego życia mimo oczywistości zła, przemocy i upadku moralnego. W tym celu rosyjski myśliciel odwołał się do filozofii wszechjedności i kategorii objawienia, przy czym to drugie rozumiał w sposób szeroki i wąski. W szerokim znaczeniu objawia się nieustannie wyższa sensowność (wszechjedność), dzięki czemu człowiek może poznawać i rozwijać się, natomiast w wąskim znaczeniu objawił się Jezus Chrystus, który w paschalnej tajemnicy odsłonił ludzkości najgłębszy sens życia. Każdy człowiek może przyjąć albo odrzucić treść objawienia. Przyjąć objawiony sens pomaga świadomość kolektywna, doświadczenie wspólnotowe, życie w Kościele, Eucharystia, wzajemna odpowiedzialność nie tylko za braci w wierze, ale także za całe stworzenie. W niniejszym artykule omówiono także kwestie objawienia naturalnego i objawienia w religiach niechrześcijańskich oraz warunków i specyfiki objawienia chrześcijańskiego.