The main purpose of this paper is to describe the specificity of Polish academic institutions that employ foreign-born scholars. The empirical material comes from a two-year research project, involving 100 qualitative in-depth interviews with “international” employees and additional 20 with their Polish colleagues, mainly supervisors. The study demonstrated that the organizational units of universities and research institutes employing foreign-born scholars could be divided into four basic types: language departments, “special units” (focused on international cooperation or advanced studies), laboratories, and the “islands.” An additional category is composed of the centers where the academic staff shortage is a serious problem, but this category, unlike the others, is likely to be seriously affected by the ongoing higher education reform. The article adopts a neo-institutional perspective, which enables to analyze these types of units in terms of institutional work (including construction of normative networks, defining, vesting), done by the foreign-born employees.

Publikowany tekst zawiera wykład wygłoszony na posiedzeniu Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego, jak też odpowiedzi na zadane po nim pytania, pochodzące od studentów historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, którzy stanowili większość słuchaczy. Wykład oparty został na wyjściowym pytaniu: „jakim postrzeganiem Uniwersytetu nasiąkłem w rodzinnym domu, jak to potem konfrontowałem z własną praktyką czy też «doświadczaniem» Uniwersytetu, jak patrzę na to z perspektywy doświadczenia będącego moim udziałem i z obserwacji dokonujących się zmian”. W ślad za nim dzieli się on na dwie zasadnicze części. Pierwsza przedstawia uniwersyteckie doświadczenie autora, zakorzenione w tradycji rodzinnej, a następnie zbierane osobiście począwszy od podjęcia studiów akademickich na UAM w 1967 r. Druga jest krytyczną refleksją nad obecną kondycją uniwersytetów w Polsce. Czerpie ona obficie z wypowiedzi na ten temat wybitnych przedstawicieli nauki polskiej.