Esej stawia pytania dotyczące sposobu uczestnictwa Akademii w dramatycznie zmieniającej się rzeczywistości. To, co nazywamy tu „melancholią”, to z jednej strony prawo Uniwersytetu do formułowania pytań, na które nie znajduje łatwych odpowiedzi, z drugiej – postępujący brak zaufania władzy do Uniwersytetu, któremu stara się ona narzucić różnego rodzaju ograniczenia. Pierwszy rodzaj melancholii jest cnotą (chroni przed uroszczeniami nadmiernej pewności siebie), drugi – niebezpieczeństwem (grozi utratą autonomii Uniwersytetu i wciąga go w bieżące polityczne rozgrywki).