Celem artykułu jest próba określenia znaczenia pub-licystyki kulturalnej i literatury w realizacji programów politycznych wypracowanych w kręgu „Kultury”. Miesięcznik ukazywał się w latach 1947–2000 nakła-dem Instytutu Literackiego w Paryżu, którego redak-torem był Jerzy Giedroyc. Z analizy 637 numerów „Kultury” wynika, że 65% materiałów informacyjnych i publicystycznych o tematyce wschodniej i zachodniej poświęcone jest kulturze i historii, odpowiednio 1174 publikacji związanych z Ukrainą, Litwą, Białorusią i 663 — z Niemcami.

Artykuł prezentuje ostatnią dekadę dorobku publicystycznego Krystyny Cywińskiej, drukowanego na łamach londyńskiego „Nowego Czasu”** w latach 2007–2017. Jest znaną dziennikarką, działającą w Londynie od 1947 r. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Radio Wolna Europa, BBC, londyńskim „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” oraz jego sobotnim wydaniu „Tydzień Polski”. Przez 50 lat uprawiania dziennikarstwa wypracowała swój własny publicystyczny styl komentowania rzeczywistości społeczno-politycznej, najczęściej Polaków żyjących na emigracji.

Ponieważ Krystyna Cywińska po przejściu z londyńskiego „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” w 2007 r. do opiniotwórczego „Nowego Czasu” — tytułu stworzonego przez nową falę emigracji lat 80. XX w. — stała się symbolem łączącym dawną emigrację z młodą, uznano, że należy poszerzyć wiedzę na temat sposobu uprawiania przez nią dziennikarstwa. Analizie jakościowej zostało poddanych 119 felietonów jej autorstwa, które opublikowano w „Nowym Czasie” w latach 2007–2017. Dziennikarka poruszała następujące tematy: wyobcowanie z polskości pokolenia rodaków urodzonych na Wyspach Brytyjskich, kwestie asymilacji w nowym kraju osiedlenia; namawiała Polaków, by czynnie włączyli się w życie polityczne żyjąc na emigracji, apelowała o zachowanie czystości języka polskiego na obczyźnie, o rzetelność dziennikarską, czyniła refleksje na temat świąt obchodzonych przez Polaków. Z troską pochylała się nad patologią społeczną, w tym nad przemocą domową, przestrzegała przed „dziką lustracją” w Polsce, komentowała informacje o współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa znanych postaci życia polskiej diaspory na świecie, nie tylko w Wielkiej Brytanii. Analizowała pojęcie patriotyzmu, zmiany w Polsce po 1989 r. Interesują ją również problemy współczesnego terroryzmu islamskich fundamentalistów, fala emigrantów napływających do Europy Zachodniej, zmiany obyczajowe po napływie emigrantów różnych narodowości do Wielkiej Brytanii, z którymi kraj sobie nie radzi. Nie stroni od uwag na tematy kulturalne. Piętnuje brytyjskie czasopisma, drukujące artykuły szkalujące Polaków. Polemika dla niej jest „duszą publicystyki”.

Artykuł poświęcony jest omówieniu zasług polskiego malarza Stanisława Jarockiego w popularyzacji sakralnych zabytków Wilna i Żmudzi na łamach warszawskiego magazynu „Tygodnik Ilustrowany” (1899–1914). Przegląd problematyki publicystyki artysty wraz z oryginalnymi ilustracjami jego autorstwa omówiony został z uwzględnieniem historyczno-artystycznego kontekstu końca XIX i początku XX wieku.