Mt 5,17-20 can be fully understood in the context of the hermeneutic work of the Jewish rabbis; the words used by Jesus refer to their exegetical methods and to the idea that the Torah cannot be modified. Jesus’ position anticipates one of the main elements of rabbinic Judaism. Given this context, this paper offers a new hypothesis about the original Aramaic version of Jesus’ words on the Torah’s fulfilment, in a time when the Pharisee’s position was starting to impose the importance of oral tradition alongside the written word of God. Using the root gmr Jesus enters into dialogue with contemporary Judaism, putting forward his own idea of fulfilment.

W niniejszym artykule podjęto problematykę relacji pomiędzy Synagogą i K ościołem w kontekście pism Janowych. Autor analizuje teksty tradycji Janowej, wskazując na ślady polemiki między judaizmem i chrześcijaństwem. Przez pryzmat terminów aposunagōgos i „Żydzi” oraz polemicznych wyrażeń ukazano wrogość pomiędzy Synagogą i K ościołem. Autor przedstawia Sitz im Leben wspólnoty Janowej, badając wpływ polemiki między judaizmem rabinicznym a chrześcijaństwem po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej na treść tekstów Janowych. Analiza źródeł żydowskich i chrześcijańskich wskazuje na napięcie spowodowane chęcią utrwalenia własnej tożsamości. Prowadzi to do stopniowego rozchodzenia się dróg Synagogi i K ościoła. W artykule ukazano motywy rozejścia się dróg i ich znaczenie dla współczesnego dialogu pomiędzy judaizmem i chrześcijaństwem.