Wyniki wyszukiwania

Filtruj wyniki

  • Czasopisma
  • Autorzy
  • Słowa kluczowe
  • Data
  • Typ

Wyniki wyszukiwania

Wyników: 7
Wyników na stronie: 25 50 75
Sortuj wg:

Abstrakt

Belarus is a typical borderline country featuring multi-ethnicity, including various cultures, denominations and languages co-existing one near the other. Current socio-linguistic situation in Belarus may be defined as socially conditioned diglossia. Russian is the language of the governing elites, all-level education, popular culture and mass-media. Urban inhabitants speak almost entirely Russian, and the majority of village inhabitants speak Belarusian dialects. When, during Lukaszenka’s rule, Belarusian language fell once again in disgrace, it once again became a symbol of national revival and a fighting tool of opposition. Representatives of democratic elites speak Belarusian, but only when they hold informal meetings or political events. Based on biographic interviews held with the representatives of the Belarusian intelligentsia in Belarus, the Author has revealed a process of the narrators’ discovering an importance of a mother tongue as a sign of national identity. The process of realizing the importance of the Belarusian language in the life of an individual, as well as ethnic community, as well as a process of conscious learning of the language is, for contemporary Belarusians, one of the stages of shaping national identity. Learning the language is followed by participating in Belarusian symbolic culture and remembering history and reviving common memory, which finally leads to conscious identity with a mother land in a symbolic sense, which is broader than purely territorial reference.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Natalia Mamul
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł przedstawia wyniki badania poświęconego ilościowej eksploracji odmian tożsamości narodowej Polaków oraz analizuje, jak wyróżnione rodzaje tożsamości narodowej przekładają się na postawy wobec różnych mniejszości i innych narodów. W tym celu wykorzystuje dane z ilościowego badania kwestionariuszowego przeprowadzonego na próbie dorosłych Polaków (15 lat i starszych) losowanej z operatu adresowego (N=1005). Na podstawie analizy skupień metodą k-średnich wyróżnia trzy kategorie tożsamości narodowej: narodowych apatrydów, dążących do obywatelskości oraz kredencjonalistów. Wyniki badania pokazują również, że wyróżnione odmiany polskiej tożsamości narodowej w sposób istotny statystycznie różnicują i przewidują postawy wobec mniejszości etnicznych, religijnych i seksualnych oraz wobec innych narodów. Badanie potwierdza istnienie pewnych uniwersalnych wzorów definiowania tożsamości narodowej oraz zależności pokazujących wpływ kryteriów etnicznych, jak i posługiwania się większą liczbą kryteriów w definiowaniu tożsamości narodowej na bardziej wykluczające postawy. Bazując na reprezentatywnej próbie oraz polegając na metodzie analizy umożliwiającej zidentyfikowanie rozłącznych kategorii artykuł weryfikuje istniejące typologizacje polskiej tożsamości narodowej.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

1. Anderson, Benedict. 1983. Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
2. Ariely, Gal. 2012. Globalisation and the decline of national identity? An exploration across sixty‐three countries. Nations and Nationalism, 18, 3: 461–482.
3. Balogun, Bolaji. 2020. Race and racism in Poland: Theorising and contextualising ‘Polish-centrism’. The Sociological Review, 68, 6: 1196–1211. DOI: 10.1177/0038026120928883.
4. Billig, Michael. 1995. Banal Nationalism. London: Sage.
5. Bokszański, Zbigniew. 2002. Polacy o Polsce. Duma narodowa Polaków w perspektywie porównań międzynarodowych. Przegląd Socjologiczny, 52, 2: 89–108.
6. Bokszański, Zbigniew. 2005. Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
7. Bonikowski, Bart; Paul DiMaggio. 2016. Varieties of American popular nationalism. American Sociological Review, 81, 5: 949–980.
8. Breton, Raymond. 1988. From ethnic to civic nationalism: English Canada and Quebec. Ethnic and Racial Studies, 11, 1: 85–102. 9. Budyta-Budzyńska, Małgorzata. 2010. Socjologia narodu i konfliktów etnicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10. Brubaker, Rogers. 1999. The Manichean myth: rethinking the distinction between ‘civic’ and ‘Ethnic’ nationalism. W: H. Kriesi, K. Armington, H. Siegrist, A. Wimmer, red. Nation and National Identity: The European Experience in Perspective. Chur and Zürrich: Verlag Rüegger, 55–71.
11. CBOS. 2015. Tożsamość narodowa i postrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych. Komunikat z badań nr 106/2015. https://cbos.pl/SPISKOM.PO-L/2015/K_106_15.PDF. Dostęp 15.07.2021.
12. CBOS. 2018. Stosunek Polaków i Czechów do przyjmowania uchodźców. Komunikat z badań nr 87/2018. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_087_18.PDF. Dostęp 15.08.2021.
13. CBOS. 2019a. 15 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Komunikat z badań nr 59/2019. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_059_19.PDF. Dostęp 15.07.2021.
14. CBOS. 2019b. Stosunek Polaków do związków homoseksualnych. Komunikat z badań nr 90/2019. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_090_19.PDF. Dostęp 15.08.2021.
15. CBOS. 2020. Stosunek do innych narodów. Komunikat z badań nr 31/2020. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_031_20.PDF.
16. Conversi, Daniele. 2020. The ultimate challenge: Nationalism and climate change. Nationalities Papers, 48, 4: 625–636. DOI: 10.1017/nps.2020.18.
17. Duara, Prasenij. 2021. The Ernest Gellner Nationalism Lecture: Nationalism and the crises of global modernity. Nations and Nationalism, 27: 610–622. DOI: 10.1111/nana.12753.
18. Galent, Marcin; Kubicki, Pawel. 2012. New urban middle class and national identity in Poland. Polish Sociological Review, 179: 385.
19. Gellner, Ernest. 1997. Nationalism. New York: University Press.
20. Grodecki, Mateusz. 2021. Occasional Nationalists: The National Ideology of Ultras. Nationalities Papers, 49, 3: 562–575.
21. Green, Eva; Sarrasin, Oriane.; Fasel, Nicole; Staerklé, Christian. 2011. Nationalism and patriotism as predictors of immigration attitudes in Switzerland: A municipality‐level analysis. Swiss Political Science Review, 17, 4: 369–393.
22. Helbling, Marc; Reeskens, Tim; Wright, Matthew. 2016. The mobilisation of identities: A study on the relationship between elite rhetoric and public opinion on national identity in developed democracies. Nations and Nationalism, 22, 4: 744–767.
23. Hobsbawm, Eric J. 2007. Globalization, Democracy and Terrorism. London: Brown.
24. Jaskułowski, Krzysztof; Majewski, Piotr; Surmiak, Adrianna. 2018. Teaching the nation: History and nationalism in Polish school history education. British Journal of Sociology of Education, 39, 1: 77–91.
25. Jaskułowski, Krzysztof. 2019. The everyday politics of migration crisis in Poland: Between nationalism, fear and empathy. Cham: Palgrave Macmillan.
26. Jaskulowski, Krzysztof. 2020. The Politics of a National Identity Survey: Polishness, Whiteness, and Racial Exclusion. Nationalities Papers, 1–14. DOI: 10.1017/nps.2020.68.
27. Kantar Public. 2018. Społeczne kryteria polskości. Listopad 2018.
28. King, Anthony. (2000). Football fandom and post‐national identity in the New Europe. The British journal of sociology, 51, 3: 419–442.
29. Kilias, Jarosław. 2004. Wspólnota abstrakcyjna: Zarys socjologii narodu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
30. Kłoskowska, Antonina. 1996. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
31. Koseła, Krzysztof. 2003. Polak i katolik. Splątane tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
32. Kunovich, Robert 2009. The sources and consequences of national identification. American Sociological Review, 2009, 74, 4:573–593. DOI:10.1177/000312240907400404.
33. Kurczewski, Jacek. 2007. Self-identification structure in Opole Silesia and the Kashubia: A comparative analysis. Polish Sociological Review, 157, 1: 87–104.
34. Lemańczyk, Magdalena. 2010. Tożsamość narodowa pomorskich liderów mniejszości niemieckiej. Studia Socjologiczne, 198, 3: 99–110.
35. Lubbers, Marcel; Coenders, Marcel. 2017 Nationalistic attitudes and voting for the radical right in Europe. European Union Politics, 18, 1: 98–118.
36. Łuczewski, Michał. 2012. Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
37. MacQueen, James. 1967. Some methods for classification and analysis of multivariate observations. W: L. M. Le Cam; J. Neyman, red. Proceedings of the fifth Berkeley symposium on mathematical statistics and probability. Berkeley: University of California Press, 281–297.
38. Medrano, Juan Díez. 2005. Nation, Citizenship and Immigration in Contemporary Spain. International Journal on Multicultural Societies, 7: 133–56.
39. Nowicka, Ewa. 1990. Dystans wobec innych ras i narodów w społeczeństwie polskim. W: E. Nowicka, red. Swoi i obcy. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, 155–210.
40. Nowicka, Ewa; Łodziński, Sławomir. 2001. U progu otwartego świata: poczucie polskości i nastawienia Polaków wobec cudzoziemców w latach 1988-1998. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
41. Pierzchała, Marcin. 2011. Społeczne kryteria polskości w opinii Polaków w latach 1988–2008 a problem włączania obcokrajowców do uczestnictwa w polskiej wspólnocie narodowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 38: 149–167. 42. Smith, Anthony. 1991. National Identity. London: Penguin.
43. Smith, Anthony. 2009. Kulturowe podstawy narodów. Przekład Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo UJ.
44. Sobolewski, Marek; Sokołowski, Andrzej. 2017. Grupowanie metodą k-średnich z warunkiem spójności. Prace naukowe uniwersytetu ekonomicznego we Wrocławiu, 468: 215–221.
45. Storm, Ingrid. 2018. When does religiosity matter for attitudes to immigration? The impact of economic insecurity and religious norms in Europe. European Societies, 20, 4: 595–620.
46. Szacki, Jerzy. 2004. O tożsamości (zwłaszcza narodowej). Kultura i Społeczeństwo, 48, 3: 9–40.
47. Ścigaj, Paweł. 2012. Tożsamość narodowa. Zarys problematyki. Kraków: Księgarnia Akademicka.
48. Triandafyllidou, Anna. 1998. National identity and the ‘other’. Ethnic and Racial Studies, 21, 4: 593–612.
49. Wagner, Urlich; Julia C., Becker; Oliver, Christ; Thomas F., Pettigrew; Peter, Schmidt. 2012. A longitudinal test of the relation between German nationalism, patriotism, and outgroup derogation. European Sociological Review, 28, 3: 319–332.
50. Wodak, Ruth; de Cillia, Rudolf; Reisigl, Martin; Liebhart, Karin. 2009. The Discursive Construction of National Identity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
51. Wysocki, Artur. 2018. Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa. Analiza badań sondażowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I–Philosophia-Sociologia, 43, 1: 111–124.
52. Zwet van der, Arno. 2015. Operationalising national identity: the cases of the Scottish National Party and Frisian National Party. Nations and Nationalism, 21, 1: 62–82.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mateusz Grodecki
1
ORCID: ORCID

  1. Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej

Abstrakt

Tożsamość grupowa stanowi podstawowe zagadnienie dla psychologii społecznej i jest jednym z kluczowych wyjaśnień wrogości międzygrupowej. Przedstawione tu wyniki ogólnopolskiego badania sondażowego ( N = 1016) pozwalają porównać siłę identyfikacji Polek i Polaków z narodem, miejscem zamieszkania, grupą zawodową oraz płcią, a jednocześnie przedstawić regionalne zróżnicowanie tych identyfikacji w Polsce. Analizujemy przy tym związki między akceptacją grup mniejszościowych a wymienionymi identyfikacjami. W analizach sprawdzamy także, czy trzy komponenty tożsamości narodowej: siła więzi, emocje związane z polskością oraz poznawcza centralność tożsamości narodowej są rzeczywiście – jako sugerowano w poprzednich badaniach – korzystnymi aspektami tożsamości, mającymi pozytywny związek z postawami wobec grup obcych. Uzyskane przez nas wyniki pozwoliły między innymi spojrzeć na identyfikację z grupami jako bardziej złożoną, niż zakładano w czasie prowadzenia poprzednich badań nad tożsamością. Różne treści identyfikacji, a także różne komponenty tożsamości narodowej w różny sposób wiążą się z akceptacją grup obcych. Szczególną uwagę poświęcamy szerokim, parasolowym identyfikacjom, mającym pozytywne związki z akceptacją mniejszości.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dominik Puchała
1
Michał Bilewicz
1

  1. Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Abstrakt

Na przełomie XIX i XX w. powstanie styczniowe było tym wydarzeniem, które stanowiło jeden z fundamentów budowy pamięci zbiorowej Polaków, również tych przebywających na obczyźnie. Prasa polonijna przypominała o kolejnych rocznicach tego zrywu, wskazując na jego znaczenie dla dziejów narodu oraz budując właściwe postawy wśród polskiej emigracji. Tak też było w przypadku polskojęzycznych tytułów prasowych wydawanych w USA, które poprzez odniesienia do przeszłości starały się zbudować jedność polonijnej społeczności.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Krzysztof Wasilewski
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Humanistyczny, Politechnika Koszalińska, ul. Kwiatkowskiego 6e, PL 75-343 Koszalin
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł prezentuje kształtowanie się tożsamości narodowej jednostki w świetle biografii intelektualnej Mieczysława Wallisa (1895–1975). Ten reprezentant II pokolenia szkoły lwowsko‑warszawskiej należał do grona XX‑wiecznych humanistów polskich o żydowskim rodowodzie. Fakt ten pozostawił istotny ślad w jego biografii intelektualnej. Wallis miał jasną świadomość swej przynależności narodowościowej, ale choć przez lata borykał się z piętnem antysemityzmu, to jednak zawsze czuł się przede wszystkim Polakiem. Swą tożsamość potwierdzał czynem i twórczością. W swym życiu wielokrotnie dawał wyraz zaangażowanej postawie obywatelsko‑patriotycznej, walcząc o zagrożoną polskość na wojennym froncie, włączając się w działalność kulturalno‑oświatową podczas swej kilkuletniej jenieckiej niewoli, a także współtworząc kształt powojennej nauki polskiej. Skonstruował także swoisty program estetyzacji rzeczywistości, jako formę intelektualnej opozycji względem dehumanizujących przejawów dyskryminacji narodowościowej. Autorka, podążając śladem zapisków archiwalnych Wallisa, podejmuje próbę wyodrębnienia, analizy oraz interpretacji tych wątków biograficznych związanych z zagadnieniem przynależności i tożsamości narodowej, które wpłynęły na życie i postawę naukową filozofa.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Baran T. (2007), Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Czy „obcy” to też człowiek?, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Białostocki J. (1983), Wspomnienie pośmiertne. Mieczysław Wallis 1895–1975, w: M. Wallis, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 335–339.

Bolewski A., Pierzchała H. (1989), Losy polskich pracowników nauki w latach 1939– 1945. Straty osobowe, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Brandys M. (1955), Wyprawa do oflagu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Fąfara E. (1983), Gehenna ludności żydowskiej, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Jadacki J.J., Markiewicz B. (1996), Próg istnienia, Cz. 1: Zdziesiątkowane pokolenie, Warszawa: Polskie Towarzystwo Filozoficzne.

Konstańczak S. (2017), Polska XIX i XX wieku w filozoficznym zwierciadle, Kraków: Scriptum.

Kotarbiński T. (1987a), Wypowiedź na temat prawdy i na temat patriotyzmu, w: tenże, Pisma etyczne, red. P.J. Smoczyński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 275–276.

Kotarbiński T. (1987b), Zgodliwe współdziałanie, w: tenże, Pisma etyczne, red. P.J. Smoczyński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 257–258.

Kotarbiński T. (1993), Garść wspomnień (o filozofach poległych w pogromie ghetta), w: J.J. Jadacki, B. Markiewicz (red.), „...A mądrości zło nie przemoże”, Warszawa: Polskie Towarzystwo Filozoficzne, s. 10–11.

Leyens J.Ph., Demoulin S., Vaes J., Gaunt R., Paladino M.P. (2007), Infra-humanization: The wall of group differences, „Journal of Social Issues and Policy Review” 1, s. 139–172.

Najder Z. (1990), Semiotics and Art: The Contribution of Mieczysław Wallis (1895– 1975), w: T.A. Sebeok, J. Umiker‑Sebeok (red.), The Semiotic Web 1989 (Approaches to Semiotics), Berlin – New York: De Gruyter Mouton, s. 109–122.

Nowakowska W. (2001), Profesor Mieczysław Wallis, Sylwetki Łódzkich Uczonych, z. 59, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Ossowska M. (1983), Zdobycze fizyki współczesnej a postawy moralne, w: taż, O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 453–463.

Pelc J. (1977), Wspomnienia pozgonne o Mieczysławie Wallisie i Tadeuszu Wójciku, „Studia Semiotyczne” 7, s. 101–112.

Pękala T. (2004), Świat jako przedmiot estetyczny. Wprowadzenie, w: M. Wallis, Wybór pism estetycznych, Kraków: Universitas, s. IX–XIV.

Skoczyński J., Woleński J. (2010), Historia filozofii polskiej, Kraków: WAM.

Szuchta R. (2015), 1000 lat historii Żydów Polskich. Podróż przez wieki, Warszawa: Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin”.

Toczewski A. (2009), Oflag II C Woldenberg w Dobiegniewie. Dzieje obozowej konspiracji, Dobiegniew: Urząd Miasta Zielona Góra, Muzeum Ziemi Lubuskiej.

Wallis M. (1968), Przeżycie i wartość. Pisma z estetyki i nauki o sztuce 1931–1949, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Wincław D. (2016), Obcy czy po prostu Inny? Wybrane etyczne aspekty dehumanizacji, „Kultura i Wartości” 19, s. 93–114.

Woleński J. (1985), Filozoficzna szkoła lwowsko‑warszawska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Woleński J. (2010), Żydzi w filozofii polskiej, „Studia z Filozofii Polskiej” 5, s. 13–33.

Woleński J. (2011), Logic and philosophy in the Lvov‑Warsaw School, Dordrecht – Boston – London: Springer.

Zagajewski K. (red.) (1912), Kazimierz Twardowski. Mowy i rozprawy z okresu jego działalności w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów: Nakładem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych.

Zegzuła‑Nowak J. (2013), Mieczysław Wallis i Henryk Elzenberg w estetyce polskiej XX wieku. Studium porównawcze, „Edukacja Filozoficzna” 55, s. 61–80.

Zegzuła‑Nowak J. (2016), Mieczysław Wallis i Henryk Elzenberg o sztuce i moralności (na podstawie korespondencji wzajemnej), Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Zegzuła‑Nowak J. (2017a), Moral and aesthetic considerations of humanity according to the Polish philosopher Mieczysław Wallis, „Ethics and Bioethics” 7, s. 67–73.

Zegzuła‑Nowak J. (2017b), Polemiki filozoficzne Henryka Elzenberga ze szkołą lwowsko‑warszawską, Kraków: Scriptum.

Zegzuła‑Nowak J. (2019), Echa oświeceniowe w koncepcjach szkoły lwowsko-‑warszawskiej, w: V. Gluchman (red.), Etické myslenie minulosti a súčasnosti. Etika na Slovensku a v Európe (1751–1850) / Ethical Thinking on Past and Present. Ethics in Slovakia and Europe (1751–1850), Prešov: Filozofická fakulta PU v Prešove, s. 269–283.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Joanna Zegzuła-Nowak
1

  1. Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filozofii, Al. Wojska Polskiego 71A, 65‑762 Zielona Góra

Abstrakt

„Polonia” była dziennikiem Górnego Śląska założonym przez Wojciecha Korfantego. Wychodziła od 1926 roku i ukazywała się do końca okresu międzywojennego. Dziennik jest skarbnicą wiedzy na temat stosunków lokalnych na Górnym Śląsku, ale także źródłem na temat ważnych dla całego kraju problemów politycznych. Relacje na temat krajowych wydarzeń politycznych „Polonii” są istotne nie tylko ze względu na to, że obrazują regionalny punkt widzenia, ale także są skarbnicą informacji na temat konfliktu pomiędzy Korfantym a Piłsudskim.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agata Lis

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji