Podczas wydobycia surowców promieniotwórczych, pierwiastków ziem rzadkich i innych pierwiastków z rud zawierających uran i tor powstają różnego rodzaju odpady radioaktywne oraz niektóre odpady poprodukcyjne. Pozostałości po wydobyciu i przeróbce rud, czyli odpady i odpady poflotacyjne, stwarzają szereg problemów związanych z gospodarką odpadami. Ich nieporęczna struktura uniemożliwia składowanie pod ziemią, a długi okres półrozpadu radioaktywności powoduje różne problemy związane z ich długotrwałym składowaniem. W rzeczywistości wtórna obecność surowców promieniotwórczych wraz z innymi minerałami wymaga przestrzegania procedur dotyczących odpadów niebezpiecznych przy składowaniu odpadów zawierających surowce radioaktywne po odzyskaniu tych głównych minerałów. Być może w przyszłości możliwe będzie odzyskiwanie tych surowców radioaktywnych ze składowanych odpadów kopalnianych. Perspektywa braku równowagi w globalnej podaży i popycie na uran zwiększa znaczenie źródeł wtórnych przyczyniających się do globalnej podaży uranu. Rosnące znaczenie wtórnych źródeł surowców radioaktywnych sugeruje, że należy zwrócić większą uwagę na odzysk tych zasobów wraz z pierwotnymi minerałami niż w przeszłości. W literaturze światowej nie ma artykułu przeglądowego opisującego i omawiającego gospodarkę odpadami surowców promieniotwórczych w górnictwie i przetwórstwie minerałów wraz z możliwościami i przeszkodami w ich odzyskiwaniu. Biorąc pod uwagę ten brak w literaturze, w niniejszym opracowaniu wyjaśniono właściwości odpadów i odpadów poflotacyjnych powstałych w wyniku wydobycia i przeróbki rud surowców radioaktywnych, wspomniano o napotkanych trudnościach oraz przedstawiono propozycje rozwiązań, wykorzystując literaturę dotyczącą odzysku odpadów poflotacyjnych i gospodarki odpadami.

This study is devoted to synthesis and characterization of uranium dioxide microspheres (Ø < 100 µm) and pellets by application of powder-free process called the Complex Sol-Gel Process. The precursors of prepared sols were ascorbic acid solution with dissolved a freshly precipitated ammonium diuranate. The microspheres of uranyl-ascorbate gel were obtained using the ICHTJ Process. The pellets were formed by pressing and sintering of uranium dioxide powder. Studies allowed determining an optimal heat treatment of calcination, reduction and sintering processes at temperatures of 700°C, 900°C and 1300°C, respectively. The main parameters which play a key role in the process of synthesis method and features of the pellets and microspheres of uranium dioxide are described in this article.

Uranium concentrations in groundwater taken from private drilled wells have been never determined in Poland, implying a lack of available data to quantify the human exposure to U through drinking water consumption, especially in rural areas influenced by mining activities. The main aim of the study was the assessment of human health risk related to the consumption of well waters containing U, collected from selected rural areas of the Lower Silesian region (Poland). The random daytime (RDT) sampling method was applied to the collection of well waters from three control study areas (CSA): Mniszków (CSA-A), Stara Kamienica/M. Kamienica/Kopaniec (CSA-B) and Kletno (CSA-C). The analyses of RDT samples were performed by validated method based on inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). Uranium concentration ranges in well waters and the estimated geometric means for individual control study areas were: 0.005-1.03 μg/L and 0.052 μg/L (CSA-A), 0.027-10.6 μg/L and 0.40 μg/L (CSA-B), and 0.006-27.1 μg/L and 0.38 μg/L (CSA-C). The average and individual chronic daily intakes (CDI) of U by drinking water pathway (adults/children) were in the ranges of: 0.0017-0.013/0.0052-0.040 μg · kg-1 · day-1 and 0.0002-0.90/0.0005-2.71 μg · kg-1 · day-1. The average %TDI and ranges of individual %TDI (adults/children) were: 0.17%/0.52% and 0.02-3.4%/0.05-10.3% (CSA-A), 1.3%/4.0% and 0.09-35%/0.27-106% (CSA-B), and 1.3%/3.8% and 0.02-90%/0.06-271% (CSA-C). The estimated average CDI values of U through well water are significantly lower than the TDI (1 μg · kg-1 · day-1), while for individual CDI values the contribution to the TDI can reach even 90% (adults) and 271% (children), indicating essential human health risk for children consuming well water from private drilled wells located in CSA-B and CSA-C (5.3% of total number of samples collected).