Jak wyszukiwać?
wyszukiwanie zaawansowane
Popularnonaukowe

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

Opis

ACADEMIA czasopismo popularnonaukowe Polskiej Akademii Nauk promujące w kraju i za granicą osiągnięcia polskich badaczy. Artykuły w „Academii” pisane są językiem przystępnym dla przedstawicieli różnych dziedzin nauki, ale także dla studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową. Od 2005 roku czasopismo ukazuje się w dwóch wersjach językowych (po polsku i po angielsku).

ISSN
1733-8662
Wydawcy
Polska Akademia Nauk

Redakcja:

Jolanta Iwańczuk (redaktor naczelna, nauki o Ziemi)

Daniel Sax (redaktor, tłumacz)

Mariusz Gogól (nauki biomedyczne i biochemiczne)

Patrycja Strzetelska (nauki humanistyczne)

Witold Zawadzki (nauki ścisłe i techniczne)

Dominik Wódz (redakcja językowa)

Andrzej Figatowski (grafika)

Sylwia Piwowar (edycja zdjęć)

Anna Bielec (koordynator projektu)


Rada naukowa:

Marek Konarzewski prezes PAN (przewodniczący)

Dariusz Jemielniak wiceprezes PAN (wiceprzewodniczący)

Andrzej Buko

Katarzyna Czarnecka

Patrycja Dołowy

Paweł Golik

Janusz Jurczak

Tomasz Kapitaniak

Marek Krawczyk

Krzysztof Nowak

Anna Zawadzka

Kontakt

Polska Akademia Nauk

Biuro ds. Komunikacji i Informacji Naukowej

pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

academia@pan.pl

www.pan.pl

www.academia.pan.pl



Zawartość czasopisma jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/.



  • Roczniki i numery

Wybierz numer

Zawartość

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie

1 Spis treści
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 2
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex
2 Od redakcji: Dobrostan – towar deficytowy
Andrzej Z. Kotarba
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 3
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Autorzy i Afiliacje

Andrzej Z. Kotarba
3 Zdrowa ciemność
Andrzej Z. Kotarba
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 4-8 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152811
Słowa kluczowe: zanieczyszczenie światłem satelity
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Bierzesz do ręki receptę. Ale zamiast listy medykamentów widzisz zalecenie: „Mrok – zażywać przez mniej więcej osiem godzin na dobę, nocą”. To nie żart, nasze zdrowie zależy w ogromnej mierze od tego, w jakich warunkach śpimy, a tu kluczowe znaczenie ma ciemność.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Andrzej Z. Kotarba
1
  1. Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie
4 Idea dziesięciu procent
Krzysztof Kubasek
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 9-11 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152812
Słowa kluczowe: desing thinking sztuka użytkowa Wrocław
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

O tym, że design powinien służyć nie tylko estetyce i zyskom, ale przede wszystkim społeczeństwu, opowiada dr Krzysztof Kubasek z Pracowni Projektowania Prospołecznego Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Krzysztof Kubasek
1
  1. Pracownia Projektowania Prospołecznego Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu
5 Georgia Południowa – raj odzyskany?
Wojciech Majewski , Joanna Pawłowska , Witold Szczuciński
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 12-16 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152813
Słowa kluczowe: Subarktyka Georgia Południowa ekologia mikroorganizmy
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Izolowane wyspy to naturalne laboratoria przyrody, gdzie jak na dłoni są widoczne zarówno zagrożenia, jak i pozytywne efekty wpływu człowieka na środowisko.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Wojciech Majewski
1
Joanna Pawłowska
2
Witold Szczuciński
3
  1. Instytut Paleobiologii PAN w Warszawie
  2. Instytut Oceanologii PAN w Sopocie
  3. Instytut Geologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
6 Kurs na promotora
Mateusz Kopeć
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 17-19 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152814
Słowa kluczowe: dydaktyka studia doktoranckie nauczanie
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

O trudach, przez które przechodzi większość doktorantów, mówi się stosunkowo rzadko. A rola promotora w tym procesie jest z założenia pomijana.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mateusz Kopeć
1
  1. Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie
7 Proste sposobyna dobre życie
Anna A. Bukowska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 20-23 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152815
Słowa kluczowe: choroby otępienne opieka medyczna muzykoterapia
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Na choroby otępienne cierpi ponad 55 mln ludzi na świecie. Badacze z wielu krajów postanowili sprawdzić, jak muzyka i literatura mogą wspierać codzienne funkcjonowanie osób z demencją i ich opiekunów.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna A. Bukowska
1
  1. Wydział Rehabilitacji Ruchowej AWF w Krakowie
8 Czyjego głosu brakuje w debacieo zdrowiu?
Anna Charko , Robert Statkiewicz
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 24-27 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152816
Słowa kluczowe: opieka medyczna pacjent desing thinking
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Pacjenci żyjący z chorobami na co dzień są ekspertami swojego stanu i ich głos musi wybrzmieć. Chodzi nie tylko o leczenie, lecz także o codzienne wyzwania, z którymi muszą się mierzyć.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Charko
1
Robert Statkiewicz
1
  1. Fundacja Ludzie i Medycyna, Uniwersytet Łódzki Uniwersytet SWPS w Warszawie
9 Mikrobiota – pasażerna gapę
Elżbieta Jagielska , Izabela Sabała
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 28-31 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152817
Słowa kluczowe: mikroorganizmy mikrobiom skóra
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Mikroorganizmy na naszej skórze tworzą swoje mikroświaty, żyjąc z nami w symbiozie.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Elżbieta Jagielska
1
Izabela Sabała
1
  1. Pracownia Inżynierii Białek Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie
10 Niedźwiedzie jaskiniowe jak ludzie
Dariusz Nowakowski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 32-35 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152818
Słowa kluczowe: niedźwiedź jaskiniowy skamieniałości
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

O tym, że niedźwiedzie w plejstocenie zapadały na różne choroby, możemy się dowiedzieć dzięki nowoczesnym badaniom materiału kopalnego.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dariusz Nowakowski
1
  1. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
11 Wszędobylskie neutrony
Michał Silarski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 36-39 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152819
Słowa kluczowe: zanieczyszczenia chemiczne neutrony
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W wykrywaniu toksycznych substancji zatopionych w głębinach mórz mogą pomóc urządzenia do szybkiej ich identyfikacji oparte na neutronowych technikach aktywacyjnych.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Michał Silarski
1
  1. Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
12 Inteligentne polimery
Agnieszka Kowalczuk , Alicja Utrata-Wesołek , Barbara Trzebicka
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 40-43 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152820
Słowa kluczowe: biomateriały polimery oparzenia
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Polski zespół naukowców opracował inteligentne biomateriały, które mogą być stosowane w leczeniu ran oparzeniowych.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agnieszka Kowalczuk
1
Alicja Utrata-Wesołek
1
Barbara Trzebicka
1
  1. Pracownia Materiałów Nano- i Mikrostrukturalnych, Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu
13 Fabryka bakteryjnej broni
Katarzyna Mikruta , Mariusz Madej
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 44-47 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152821
Słowa kluczowe: paradontoza bakterie
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Zrozumienie jednego z mechanizmów wirulencji bakterii Porphyromonas gingivalis może pomóc w opracowaniu lepszych metod zapobiegania i leczenia paradontozy oraz związanych z nią chorób.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Katarzyna Mikruta
1
Mariusz Madej
2
  1. Szkoła Doktorska Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
  2. Zakład Mikrobiologii Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
14 W pogoniza wirusami
Krzysztof Pyrć
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 48-53 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152822
Słowa kluczowe: pandemia zmiany klimatu wirusy
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

O pracy wirusologa i wyzwaniach w kontekście zmian klimatycznych opowiada prof. dr hab. Krzysztof Pyrć, kierownik laboratorium wirusologicznego BSL3+ w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członek Komitetu ds. Kryzysu Klimatycznego Polskiej Akademii Nauk.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Krzysztof Pyrć
1 2
  1. Laboratorium wirusologiczne BSL3+ w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
  2. Komitet ds. Kryzysu Klimatycznego Polskiej Akademii Nauk
15 Na razie jestem zdrowy…
Anita Chodkowska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 54-57 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152823
Słowa kluczowe: Aleksander Kamiński batalion”Zośka”
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Archiwalne materiały zebrane przez Aleksandra Kamińskiego pokazujące powojenne losy żołnierzy batalionu „Zośka”.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anita Chodkowska
1
  1. PAN Archiwum w Warszawie
16 Jeziora pod presją
Izabela Zawiska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 58-60 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152824
Słowa kluczowe: jeziora zanieczyszczenia
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Na jakość wódy w jeziorach wpływa wiele czynników. Znając je, możemy skutecznie przeciwdziałać ich degradacji.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Izabela Zawiska
1
  1. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN w Warszawie
17 Korzyści płynące z wielojęzyczności
Anna Becker
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 61-63 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152825
Słowa kluczowe: wielojęzyczność nauczanie dydaktyka
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Najnowsze badania pokazują, że docenianie wielojęzycznego pochodzenia uczniów i studentów zwiększa ich samoocenę, integrację społeczną i sukcesy w nauce.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Becker
1
  1. Instytut Slawistyki PAN w Warszawie
18 Co nas w ściekach wścieka
Aleksandra Ziembińska-Buczyńska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 64-67 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152826
Słowa kluczowe: bakterie ścieki antybiotyki
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Ścieki zawierają nie tylko organiczne zanieczyszczenia, lecz także często ślady farmaceutyków, w tym antybiotyków, które mogą przyczynić się do wzrostu antybiotykooporności bakterii.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Aleksandra Ziembińska-Buczyńska
1
  1. Katedra Biotechnologii Środowiskowej, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Politechnika Śląska
19 Żyj 100 lat; komputerku!
Bartosz Walter
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 68-69 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152827
Słowa kluczowe: programowanie dynamiczne komputer
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Programy komputerowe starzeją się tak samo jak organizmy żywe. Żeby działały bezawaryjnie, wymagają systematycznej konserwacji.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Bartosz Walter
1
  1. Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
20 Zdrowie w epoce wellness
Agata Passent
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 70-71 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152828
Słowa kluczowe: felieton
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Autorzy i Afiliacje

Agata Passent
1
  1. Tygodnik „Polityka”, Program 1 Polskiego Radia
21 Lekkim krokiem
Agnieszka Zdrodowska , Katarzyna Kaczmarczyk , Sylwia Piwowar
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 72-77 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152829
Słowa kluczowe: fotoreportaż AWF
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie to uczelnia, której działalność jest silnie skoncentrowana na zdrowiu – zarówno edukuje przyszłych specjalistów, jak i prowadzi badania naukowe oraz działalność społeczną. AWF ma swój wkład w rozwój wiedzy i praktyk związanych ze zdrowiem, które mają realny wpływ na życie jednostek i całych społeczności.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agnieszka Zdrodowska
1
Katarzyna Kaczmarczyk
1
Sylwia Piwowar
  1. Akademia Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie
22 Nauka; sport i zdrowie
Joanna Borkowska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 78-79 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152830
Słowa kluczowe: konferencja Sports-Science-Tech
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Wrześniowe wydarzenie w PAN Stacji Naukowej w Paryżu.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Joanna Borkowska
1
  1. Stacja Naukowa PAN w Paryżu
23 Gwiazdy na wyciągnięcie ręki
Anna Łosiak
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2024 | Nr 4(80) Zdrowie | 80-82 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2024.152831
Słowa kluczowe: meteoryt Morasko
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W miejscowości Suchy Las pod Poznaniem odbyła się edukacyjna impreza plenerowa Dzień Kraterów Meteorytowych Morasko.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Łosiak
1
  1. Instytut Nauk Geologicznych PAN w Warszawie

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji