@ARTICLE{Jadacki_Jacek_Zagadka_2020,
 author={Jadacki, Jacek},
 number={No 2},
 journal={Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria},
 pages={17-51},
 howpublished={online},
 year={2020},
 publisher={Komitet Nauk Filozoficznych PAN},
 publisher={Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego},
 abstract={Termin „przyczyna” jest wszechobecny w życiu i nauce. Jest rzeczą zaskakującą, jak zazwyczaj nieporadne są istniejące ogólno-słownikowe a nawet «fachowe» definicje „przyczyny” i terminów pochodnych. Istnieje więc pilna potrzeba sformułowania satysfakcjonujących definicji tych terminów. Moja propozycja definicji „przyczyny” brzmi w ogromnym uproszczeniu następująco: oddziaływanie przedmiotu x na przedmiot y jest przyczyną tego, że y zmienia się, gdy zarazem: x oddziałuje na y i y zmienia się, i ilekroć coś typu x-a oddziałuje na coś typu y, tylekroć coś typu y zmienia się. Po szczegółowym rozwinięciu zaproponowanej definicji rozważam m.in.: (a) tradycyjne kontrargumenty wymierzone w istnienie związków przyczynowo-skutkowych, (b) kwestię konieczności jako komponentu pojęcia przyczynowości, (c) pojęcie oddziaływania i okoliczności jego zachodzenia oraz (d) istotę zmiany i (e) zasadę przyczynowości. Ponadto szkicuję relację zrekonstruowanego pojęcia związku przyczynowo-skutkowego do pojęć: motywacji, sprawstwa oraz aktu tworzenia (w sztukach i w katolicyzmie).},
 type={Artykuły / Articles},
 title={Zagadka przyczynowości},
 URL={http://czasopisma.pan.pl/Content/116306/PDF/2020-02-PFIL-02-Jadacki.pdf},
 doi={10.24425/pfns.2020.133136},
 keywords={konieczność, motywacja, oddziaływanie, przyczyna, skutek, sprawstwo, tworzenie, zasada przyczynowości, zmiana},
}