Details
Title
Mikołaj Sęp Szarzyński, ‘Sonnet III: To the Holy Virgin’Journal title
Ruch LiterackiYearbook
2021Issue
No 3 (366)Authors
Affiliation
Marinelli, Luigi : Sapienza, Università di Roma, WłochyKeywords
Polish literature of the 17th century ; Baroque poetry ; sonnets ; Virgin Mary ; Luis de Granada (1504–1588) ; Mikołaj Sęp Szarzyński (? – c. 1580)Divisions of PAS
Nauki Humanistyczne i SpołeczneCoverage
309-343Publisher
Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie Komisja Historycznoliteracka ; Uniwersytet Jagielloński Wydział PolonistykiBibliography
Literatura podmiotowa:● Sęp Szarzyński Mikołaj, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Rytmy abo Wiersze Polskie, po iego śmierci zebrane y wydane, Roku Pańskiego 1601, wydanie foto-offsetowe, Czytelnik, Warszawa 1978.
● Sęp Szarzyński Mikołaj, Rytmy oraz anonimowe pieśni i listy miłosne z XVI w., oprac. Tadeusz Sinko, BN, Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków 1928.
● Sęp Szarzyński Mikołaj, Rytmy abo wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. i wstępem poprzedził Julian Krzyżanowski, BN – wyd. II zmienione, Ossolineum, Wrocław 1973.
● Sęp Szarzyński Mikołaj, Poezje, wstęp i oprac. Janusz S. Gruchała, BP, Universitas, Kraków 1997.
● Sęp Szarzyński Mikołaj, Poezje zebrane, wydali Radosław Grześkowiak, Adam Karpiński, przy współpracy Krzysztofa Mrowcewicza, BPS, IBL, Warszawa 2001.
Literatura przedmiotowa:
● AAV V, Wieniec dla Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:] Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowożytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, red. J.A. Chrościcki, J. Głażewski, K. Mrowcewicz, M. Prejs, Neriton, Warszawa 2004.
● Argan Giulio Carlo, Storia dell’arte italiana, vol. III, Sansoni, Firenze 1979
● Backvis Claude, „Manieryzm” czyli barok u schyłku XVI wieku na przykładzie Sępa--Szarzyńskiego, [w:] tegoż, Szkice o kulturze staropolskiej, PIW, Warszawa 1975, s. 167–228.
● Balcerzan Edward, Mikołaj Sęp-Szarzyński wśród prawdopodobieństw, [w:] tegoż, Oprócz głosu, PIW, Warszawa 1971, s. 166-174.
● Barycz Henryk, Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440–1600), PAU, Kraków 1938.
● Błoński Jan, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, wydanie II uzup., Universitas, Kraków 1996 (tu duża bibliografia rozumowana w rozdziale Potomni o Szarzyńskim, s. 233–244).
● Borowski Andrzej, Rytmy Mikołaja Sępa Szarzyńskiego jako autoportret liryczny, [w:] „Pamiętnik Literacki”, 1983 z. 3, s. 3–30.
● Buchanan Georges, Poetic Paraphrase of the Psalms of David (Psalmorum Davidis paraphrases poetica), edited, translated and provided with an introduction and commentary by Roger P.H. Green, Travaux d'Humanisme et Renaissance N° CDLXXVI, Librairie Droz, Geneva 2011.
● Buchwald-Pelcowa Paulina, Pierwodruk Rytmów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:] Sęp Szarzyński Mikołaj, 1601, s. III–XV.
● Bussagli Marco, I denti di Michelangelo, Medusa, Milano 2014.
● Ceccherelli Andrea, Matka Boska w poezji polskiej przełomu XVI i XVII wieku (na tle porównawczym), [w:] Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. Alina Nowicka--Jeżowa, Anta, Warszawa 2003, s. 395–416. ● Crispolti Cesare, Lezione del sonetto (1592), [w:] Trattati di poetica e retorica del ‘500, vol. IV, red. Bernard Weinberg, Laterza, Roma–Bari 1974.
● Dante Alighieri, Boska Komedia, przeł. Edward Porębowicz, oprac. Kalikst Morawski, B.N., Ossolineum, Wrocław 1977.
● Fieguth Rolf, Architektura chmur. Cykl poetycki jako przedmiot badań historyczno--komparatystycznych, [w:] Dzieła, języki, tradycje, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2006, s. 241‒252.
● Goliński Janusz K., Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej, Tow. „Ogród ksiąg”, Warszawa 1996.
● Graciotti Sante, La fortuna di un’elegia di Giano Vitale, o Le rovine di Roma nella poesia polacca, [w:] „Aevum” XXIV, 1960, nr 1–2, s. 122–136.
● Graciotti Sante, Ancora sulle rovine di Roma nell’antica letteratura polacca, [w:] „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej” XXVI, Prace ofiarowane Tadeuszowi Ulewiczowi w 70lecie urodzin, Ossolineum, Wrocław 1987, s. 165–176
● Gruchała Janusz S., Mikołaj Sęp Szarzyński, Ossolineum, Wrocław 1987.
● Grześkowiak Radosław, Karpiński Adam, Mrowcewicz Krzysztof, Wprowadzenie do lektury, [w:] Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, 2001, s. 5–29.
● Haldane Michael, “Et Rome Rome a vaincu seulement”: Du Bellay’s Sonnet III of the Antiquitez de Rome, „Neophilologus” 97 (luglio 2013), s.465–480.
● Haldane Michael, Translations and ruins: Du Bellay, Spencer, and the eternal city, (on-line, ost. data dostępu: 03-09-2021) [w:] http://www.michaelhaldane.com/Translation%20and %20Ruin%20Ch.%201.htm.
● Hanusiewicz Mirosława, Does Polish “Metaphysical poetry” exist?, [w:] „The Polish Review”, XLI, 1996 nr 4, s. 435–447.
● Hanusiewicz Mirosława, Dąbkowska Justyna, Karpiński Adam (red.), Świt i zmierzch baroku, KUL, Lublin 2002.
● Hanusiewicz-Lavallee Mirosława, W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko-brytyjskich związków literackich w dobie wczesnonowożytnej, KUL, Lublin 2017.
● Hartleb Mieczysław, recenzja [do:] Sinko 1928 oraz Sęp Szarzyński 1928, „Pamiętnik Literacki” XXVI, 1929, s. 291–296.
● Hauser Arnold, Der Manierismus. Die Krise der Renaissance und der Usprung der modernen Kunst, Beck, München 1964 (tłum. włoskie: Il Manierismo. La crisi del Rinascimento e l’origine dell’arte moderna, Einaudi, Torino 1965).
● Hernas Czesław, Barok, PWN, Warszawa 1978. 340
● Karpiński Adam, Z ikonograficznej i literackiej recepcji „Triumfów” Petrarki w Polsce w XVI i XVII w., [w:] Petrarca a jedność kultury europejskiej – Petrarca e l’unità della cultura europea, red. Monica Febbo, Piotr Salwa, Semper, Warszawa 2005, s. 421–432.
● Komaromi Ann, The Aporia of Temporal Existence in Sęp Szarzyński’s Poetry, “The Slavic and East European Journal”, t. 43 nr 1 (Spring, 1999), pp. 122–133.
● Krzyżanowski Julian, Wstęp, [w:] Sęp Szarzyński, 1973, s. III–LXIX.
● Künstler-Langner Danuta, Idea «vanitas», jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku, UMK, Toruń 1993.
● Marinelli Luigi, Il ciclo dei sonetti di Mikołaj Sęp Szarzyński (c. 1550–1581): esercizi di traduzione, [w:] Italia, Polonia, Europa. Scritti in memoria di Andrzej Litwornia, red. A. Ceccherelli, E. Jastrzębowska, M. Piacentini, A. M. Raffo, G. Ziffer, Accademia Polacca di Roma, Roma 2007, s. 226–231.
● Marinelli Luigi, Kanony i kanonady. O kanonie „europejskim” i literaturach „mniejszych” (na przykładzie literatury polskiej), [w:] Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku, red. Elżbieta Wichrowska, WUW, Warszawa 2012, s. 90–106.
● Marinelli Luigi, Kochanowski i kwestia sonetu. Międzykulturowość polskiego Renesansu, [w:] „Sława z dowcipu sama wiecznie stoi…”. Prace ofiarowane Pani Profesor Alinie Nowickiej-Jeżowej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej, red. M. Hanusiewicz--Lavallee, W. Pawlak, Wydawnictwo KUL, Lublin 2018, s. 91–108.
● Maver Giovanni, Rozważania nad poezją Mikołaja Sępa Szarzyńskiego (1954), [w:] tegoż, Literatura polska i jej związki z Włochami, oprac. Andrzej Zieliński, PWN, Warszawa 1988.
● Mazurkiewicz Roman, Z dawnej literatury maryjnej. Zarysy i zbliżenia, Wyd. Nauk. UP, Kraków 2011.
● Mrowcewicz Krzysztof, Czemu wolność mamy? Antynomie wolności w poezji Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Studia staropolskie LIII, Ossolineum, Wrocław 1987.
● Mrowcewicz Krzysztof, Średniowieczny obraz świata w “Rytmach” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:] La percezione del Medioevo nell’epoca del barocco: Polonia, Ucraina, Russia, red. Giovanna Brogi Bercoff, “Ricerche Slavistiche” XXXVII, 1990, s. 249–265.
● Mrowcewicz Krzysztof, Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku, red. K. Mrowcewicz, IBL, Warszawa 1993.
● Mrowcewicz Krzysztof, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia, IBL, Warszawa 2005 (Studia staropolskie – Series nova, tom X).
● Nieznanowski Stefan, Sonet, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, wyd. II, Ossolineum, Wrocław 1998, s. 885–887.
● Pelc Janusz, Renesans w literaturze polskiej w kontekście europejskim, WUW, Warszawa 1988.
● Petrarca Francesco, Drobne wiersze włoskie. Rerum vulgarium fragmenta, red. Piotr Salwa, Gdańsk 2005.
● Piacentini Marcello, Di alcune traduzioni dell’epigramma di Giano Vitale sulle rovine di Roma, [w:] Abeunt studia in mores. Saggi in onore di Mario Melchionda, red. G. Brunetti, A. Petrina, Padova University press, Padova 2013, s. 301–316.
● Płaszyńska-Herman Katarzyna, Książka Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Słów kilka o odkryciu dokonanym w Bibliotece OO. Dominikanów w Krakowie, „Terminus”, t. 15 (2013), z. 4 (29), s. 445– 462.
● Raffo Anton Maria, Prove di versione numerosa di poesia slava, [w:] “Europa Orientalis” XII, 1993 nr 2, s. 172.
● Rysiewicz Adam, Sonet jako gatunek retoryczny: Kochanowski, Szarzyński – pierwsze manifestacje, [w:] Retoryka a literatura, red. Barbara Otwinowska, PAN–IBL, „Studia Staropolskie” 50, Ossolineum, Wrocław 1984, s. 121–135.
● Ryszka Magdalena, „Qui Romam in media quaeris…” Janusa Witalisa oraz „Epitafium Rzymowi” M. Sępa Szarzyńskiego – próba lektury retorycznej, [w:] Lektury polonistyczne. Retoryka a tekst literacki, 2, red. M. Hanczakowski i J. Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2003, s. 89–111.
● Sienkiewicz Henryk, Mikołaj Sęp Szarzyński. Studyum literackie, [w:] „Tygodnik Illustrowany” nr. 79 i 80 rok 1869 z dnia 3 i 10 lipca, (on line, ost. data dostępu: 03-09-2021) https://archive.org/details/jakubateodoratre01bruoft
● Sinko Tadeusz, Problemy Sępowe, [w:] Księga zbiorowa ku czci Aleksandra Brücknera, „Studia staropolskie”, Kraków 1928, s. 428–465.
● Smith Malcom, Looking for Rome in Rome: Janus Vitalis and his disciples, “Revue de literature comparee” 51, 1977 nr 4, s. 510–517.
● Sokolowski Richard, The poetry of Mikołaj Sęp Szarzyński, Harrassowitz, Wiesbaden 1990.
● Sokolowski Richard, Sonet nienapisany. Sonet VI Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:] Hanusiewicz Mirosława, Dąbkowska Justyna, Karpiński Adam (red.), 2002, s. 85–96.
● Stapleton M.L., Spencer, the Antiquitez de Rome, and the Development of English Sonnet Form, “Comparative Literature Studies” 27 (1990), s. 259–274.
● Szymański Bogdan, Wizerunek Matki Boskiej w poezji polskiej wczesnego baroku, [w:] Religijność literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, KUL, Lublin 1995, s. 27–72.
● Szymborska Wisława, Koniec i początek, Wyd. a5, Poznań 1995.
● Śnieżko Dariusz, Mikołaj Sęp Szarzyński, Rebis, Poznań 1996.
● Trembecki Jakub T., Wirydarz poetycki (1675), z rękopisu radcy dr Ludwika Mizerskiego wydał Aleksander Brückner, Tow. dla Popierania Nauki Polskiej, Lwów 1910, (on line, data dostępu: 18.10.2021) [w:] https://archive.org/details/jakubateodoratre01bruoft.
● Tynjanov Jurij, Promežutok (I wyd. “Russkij sovremennik”, 1924 n. 4, s. 209–221), przedr. [w:] tegoż, Poetika, Istorija literatury, Kino, Moskva 1976, s. 168-195.
● Vincenz Andrzej, „Sonet I” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego: próba ponownej lektury, [w:] „Pamiętnik Literacki” 67, 1976 z. 4, s. 131–188.
● Vincenz Andrzej, Lektura „Sonetów I–V” Sępa Szarzyńskiego. Prolegomena (głównie) językoznawcze, „Roczniki Humanistyczne” 27 (1979) z. 1, s. 7–32.
● Vlášek Josef, Obrysy manierismu v polské poezii (od konce 16. do počátku 17. století), „Slavia” 51, 1982 nr 3/4, s. 311–329.
● Vlášek Josef, Pseudosonetový podtext v poetice Trenů J. Kochanowského, „Slavia” 55, 1986 nr 4, s. 360–377.
● Vlášek Josef, Mikołaj Sęp-Szarzyński a sonet, „Slavia” 58, 1989 nr 3, s. 247–257.
● Urbański Piotr, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego poetycki traktat o naturze i łasce, [w:] „Pamiętnik Literacki”, 1994, z. 4, s. 5–26.
● Weintraub Wiktor, Do charakterystyki stylu Mikołaja Sępa Szarzyńskiego; tenże, O kanon poezji Sępa. Sprawa autorstwa wiersza „Zaprzęż nie tygry, nie lwice, Cyprydo” [w:] tenże, Od Reja do Boya, PIW, Warszawa 1977, s. 45–62 oraz s. 63–76.
● Weise Georg, Manierismo e letteratura, Olschki, Firenze 1976.
● Wellek René, The concept of Evolution in Literary History, [w:] For Roman Jakobson: essays on the Occasion of his Sixtieth Birthday: 11 october 1956, red. Morris Halle i inni, The Hague, pp. 653–661.
● Wilczek Piotr, Czy Sęp Szarzyński przemówił po angielsku? Uwagi na marginesie tłumaczeń sonetów, [w:] AAVV, Wieniec dla Mikołaja Sępa Szarzyńskiego…, s. 147–163.
● Wilczek Piotr, Conversions and Transformations in the Lives and Works of Polish Baroque Poets, [w:] Polish Baroque. European Contexts, red. Piotr Salwa, ENBaCH, Warszawa 2012, s. 155–162.
● Witkowski Andrzej, Dialektyka pojęcia przestrzeni u M. Sępa Szarzyńskiego, [w:] Barok. Analogie – opozycje, red. nauk. S. Nieznanowski, UMCS, Lublin 1979, s. 125–134.
● Wyderka Bogusław, „Przedziwny wszędzie”. O stylu Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na tle tendencji stylistycznych poezji polskiego renesansu, WUO, Opole 2002.
● Zalewski Maciej, Człowiek zbuntowany. O poezji Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:] Polska liryka religijna, red. Stefan Sawicki, Piotr Nowaczyński, KUL, Lublin 1983, s. 67–86.
● Ziomek Jerzy, Renesans, PWN, Warszawa 1977.