Humanities and Social Sciences

Studia Socjologiczne

Description

STUDIA SOCJOLOGICZNE is a Polish sociological quarterly, published since 1961. Its publishers are the Polish Academy of Sciences (represented by the Institute of Philosophy and Sociology and the Committee on Sociology), as well as the Faculty of Philosophy and Sociology, University of Warsaw (from 2013).

STUDIA SOCJOLOGICZNE welcomes articles in Polish and English from all sociological fields and neighbouring disciplines (as long as the authors apply a broadly defined sociological approach). Preference is given to texts that contribute to the advancement of social theory and are empirically grounded and innovative in their conceptual and methodological outlook. More at www.studiasocjologiczne.pl .

Articles published in STUDIA SOCJOLOGICZNE are indexed in Scopus, EBSCO, CEEOL, CEJSH, Social Science Citation Index, Social Scisearch, Proquest, Index Copernicus. Full texts are available online for EBSCO subscribers (SocINDEX with Full Text), as well as in open access through the Polish Academy of Sciences online journal reading room: http://journals.pan.pl/dlibra and (since 2016) at www.studiasocjologiczne.pl ("Archives").

ISSN

ISSN 0039-3371, e-ISSN 2545-2770

Publishers

Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Komitet Socjologii PAN, Wydział Socjologii UW

Editors

Editor in Chief

Jacek Wasilewski (Institute of Political Studies, Polish Academy of Sciences) e-mail: jwasilew@swps.edu.pl

Managing Editor

Barbara Gruszka (Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences) e-mail: bgruszka@ifispan.waw.pl

Associate Editors

Wojciech Adamek (Jagiellonian University) – Classical Sociological Theory; Book-reviews; Letters and Polemics

Marta Bucholc (University of Warsaw, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn) – Humanistic Sociology

Henryk Domański (Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences) – Social Structure and Mobility

Anna Horolets (University of Warsaw) – Social Anthropology

Piotr Jabkowski (Adam Mickiewicz University in Poznan) – Statistical Editor; Quantitative Research Methods; Quality of Life Studies

Katarzyna Kajdanek (University of Wroclaw) – Urban Sociology; Community Studies

Łukasz Krzyżowski (University of Science and Technology – AGH Krakow, Humboldt University)– Demography and Migration Studies; Qualitative Research Methods

Magdalena Nowicka (Humboldt-Universität zu Berlin) – Ethnicity; Collective Identity; Sociological Theory

Marta Olcoń-Kubicka (Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences) – Economic Sociology

Krzysztof Pietrowicz (Nicolaus Copernicus University) – Contemporary Sociological Theory; Science and Technology Studies

Mikołaj Stanek (Universidad de Salamanca) – Sociology of Religion, Demographic Analysis

Tomasz Szlendak (Nicolaus Copernicus University) – Sociology of Culture; Sociology of Family

Journal Office Address

00-330 WARSZAWA, Nowy Świat 72, room 235

phone: (+48-22) 657-28-61, fax: (22) 826-78-23

e-mail: redakcja@studiasocjologiczne.pl

Volumes
Instructions for authors

Select number

Content

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1

1 Kto dominuje w polskim dyskursie medialnym? Profil ideologiczny polskiej infosfery

Radosław Sojak , Andrzej Meler , Beata Królicka

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 5-28 | DOI: 10.24425/sts.2025.154169

Keywords: dyskurs medialny pluralizm mediów stronniczość mediów profil ideologiczny mediów monitoring mediów

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Celem badania była identyfikacja profilu ideologicznego polskiej infosfery. Został on zrealizowany poprzez ustalenie ilościowych proporcji w dostępie do mediów przedstawicieli trzech zagregowanych formacji politycznych: lewicowo-liberalnej, centrowej i prawicowej w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia 2023 roku. Badanie wykazało, że polską przestrzeń medialną można było scharakteryzować jako spolaryzowaną w zbalansowany sposób, światopogląd lewicowo-liberalny zajmował w niej bowiem 43% przekazu, prawicowy 41%, a centrowy 16%. Infosferę równoważyły media publiczne, które dostarczały przekazu prawicowego, oraz portale internetowe, zapewniające perspektywę lewicowo-liberalną. Autorzy przewidywali dwa potencjalne czynniki zmiany: (1) przejęcie politycznej kontroli nad mediami publicznymi przez opcję polityczną o profilu lewicowo-liberalnym i centrowym oraz (2) utratę znaczenia przez prasę i telewizję. Przewidywania autorów potwierdziło badanie uzupełniające, przeprowadzone w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia 2024 roku.

Go to article

Authors and Affiliations

Radosław Sojak

Andrzej Meler

e-mail:

ORCID:

Beata Królicka

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

2 Głosowanie klasowe w wyborach parlamentarnych 2023 roku w Polsce

Mikołaj Cześnik , Oliwia Szczupska

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 29-58 | DOI: 10.24425/sts.2025.154170

Keywords: wybory parlamentarne głosowanie klasowe PGSW

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł ma na celu analizę wpływu przynależności klasowej na preferencje polityczne w wyborach parlamentarnych w Polsce w 2023 roku. Proponujemy nowoczesny schemat analizy klasowej, uwzględniający czynniki ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Wykorzystując dane Polskiego Generalnego Studium Wyborczego (PGSW) wykazujemy, że klasy społeczne – ludowa, średnia i wyższa – znacząco różnią się w swoich wyborach politycznych. Klasa ludowa głównie wspiera Prawo i Sprawiedliwość (PiS), partię o programie socjalnym, który odpowiada na jej potrzeby. Z kolei klasa wyższa preferuje Koalicję Obywatelską (KO), partię reprezentującą interesy liberalne, sprzyjające jej dobrostanowi. Podkreślamy, że podziały klasowe pozostają istotnym czynnikiem wpływającym na polityczną polaryzację w Polsce, nawet po uwzględnieniu wielu innych determinant zachowań wyborczych. Artykuł stanowi wkład w piśmiennictwo dotyczące wpływu klasowości na politykę, preferencje wyborcze i szersze procesy społeczno-polityczne.

Go to article

Authors and Affiliations

Mikołaj Cześnik

e-mail:

ORCID:

Oliwia Szczupska

Uniwersytet SWPS

3 „To jest w ogóle jakiś dramat”. Sytuacja mieszkaniowa młodych ludzi w Polsce

Justyna Sarnowska , Paula Pustułka , Justyna Kajta , Julita Gajek

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 59-90 | DOI: 10.24425/sts.2025.154171

Keywords: młodzi dorośli kryzys mieszkalnictwo autonomia mieszkaniowa wchodzenie w dorosłość

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł analizuje wyzwania młodych Polek i Polaków w obszarze mieszkalnictwa. Ramę teoretyczną budują: pojęcie autonomii mieszkaniowej, a także koncepcje słabego państwa i solwatacji społecznej, które odzwierciedlają kryzysową rzeczywistość życia publicznego w Polsce, w której młodzi ludzie wchodzą w dorosłość. Prezentowane dane zostały zebrane wśród osób w wieku 18–35 lat techniką CAWI na reprezentatywnej próbie 2104 osób w 2023 roku oraz w jakościowym badaniu podłużnym (QLS – IDI) przeprowadzonym w dwóch falach w 2021 i 2023 roku z 26 osobami. Materiał pozwolił na zestawienie perspektyw badanych realizujących trzy różne scenariusze: współzamieszkiwanie z rodzicami, wynajem oraz posiadanie własnej nieruchomości. Dane ilustrują związki pomiędzy realizowaną strategią mieszkaniową a innymi zmiennymi, m.in. sytuacją finansową i oceną własnego położenia. Narracje i emocje młodych dorosłych realizujących odmienne scenariusze mieszkaniowe ukazują wielopoziomowe sprywatyzowanie sfery mieszkaniowej, nierówności społeczne i słabość państwa. Postrzeganie autonomii mieszkaniowej jako niemożliwej do osiągnięcia potęguje rozedrganie procesów wchodzenia w dorosłość w słabym państwie.

Go to article

Authors and Affiliations

Justyna Sarnowska

Paula Pustułka

e-mail:

ORCID:

Justyna Kajta

e-mail:

ORCID:

Julita Gajek

Uniwersytet SWPS

4 Rola partnerów flotowych w ewolucji pracy platformowej w Polsce. Profesjonalizacja zawodu kierowcy aplikacji

Dominika Polkowska

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 91-111 | DOI: 10.24425/sts.2025.154172

Keywords: partnerzy flotowi praca platformowa Max Weber

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł analizuje rolę partnerów flotowych (pośredników) w procesie profesjonalizacji pracy kierowców taksówek na żądanie w Polsce. Zaprezentowane są kamienie milowe w cyklu rozwojowym pracy platformowej w Polsce, a także opisana jest rola, jaką odgrywają w nim partnerzy flotowi. Analizy odwołują się do koncepcji rozwoju pracy chałupniczej Maksa Webera, porównując ewolucję pracy platformowej z tradycyjnymi formami organizacji pracy. Badania opierają się na pogłębionych wywiadach indywidualnych przeprowadzonych z partnerami flotowymi w 2023 roku. Wyniki wskazują, że partnerzy flotowi pełnią kluczową rolę w centralizacji i formalizacji pracy, przyczyniając się do profesjonalizacji zawodu kierowcy na żądanie, a także do ekspansji platform takich jak Uber na polskim rynku. Zaprezentowano także autorską typologię partnerów flotowych w Polsce, która ułatwia rozróżnienie realizowanych przez nich modeli biznesowych.

Go to article

Authors and Affiliations

Dominika Polkowska

e-mail:

ORCID:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

5 Promises and Perils of Platform Work’s Availability and Flexibility: A Case Study of Delivery Riders and ‘Taxi’ Drivers in Poland

Barbara Jancewicz , Ignacy Jóźwiak

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 113-136 | DOI: 10.24425/sts.2025.154173

Keywords: platform work platform economy gig economy migration migrant labor

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Platforms such as Uber, Bolt, Wolt, or Glovo, are often depicted as villains – the employers disguised as intermediaries who aim to exploit their workers. Even when researchers admit that platform workers often view platform work positively, they interpret these views as study participants’ failure to recognize their objective interests. The article presents a mixed-method study conducted among migrant and non-migrant couriers and drivers working with platforms in Poland. Not assuming platforms’ negative impact, we focus on employment flexibility and availability, and how these translate into platform work’s role as: 1) labor market entry points, 2) work of last resort, 3) precarious employment, and 4) opportunity for transitory or flexible income. We find that workers’ migratory status is crucial to their experience of platform work. However, it appears that platform workers’ situation is less about the platforms themselves and more about the broader legal and economic environment that offers few alternatives to platform work.

Go to article

Authors and Affiliations

Barbara Jancewicz

Ignacy Jóźwiak

Uniwersytet Warszawski

6 „Skończysz w czarnym worku”. Analiza zjawiska przemocy ze względu na płeć w przestrzeniach miejskich na podstawie badań z młodymi kobietami w Argentynie

Anna Bednarczyk

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 137-157 | DOI: 10.24425/sts.2025.154174

Keywords: młode kobiety przestrzeń miejska przemoc ze względu na płeć Argentyna

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł analizuje doświadczenia przemocy ze względu na płeć, opierając się na badaniach jakościowych przeprowadzonych w Argentynie z udziałem młodych kobiet, w latach 2017–2022. Celem jest zrozumienie dyskursu lęku przed ‘miastem’, który towarzyszy dziewczętom od dzieciństwa oraz pierwszych doświadczeń przemocy w przestrzeniach publicznych. W artykule wykorzystano perspektywę genderową na zjawisko strachu przed przemocą ze względu na płeć oraz feministyczną teorię miejską, które konceptualizują przestrzeń publiczną jako domenę mężczyzn, a przestrzeń prywatną jako przestrzeń kobiet. Analizowane są skutki tego binarnego podziału, w tym wzmacnianie lęku u dziewcząt oraz obwinianie ich za doświadczaną przemoc. Badania, obejmujące okres mobilizacji ruchów na rzecz praw kobiet w Argentynie, ukazują, jak historie kobietobójstw pojawiają się w biografiach młodych kobiet i jak złożonym zjawiskiem jest przemoc w przestrzeniach miejskich, związanym zarówno z indywidualnymi doświadczeniami, jak i z dyskursem publicznym.

Go to article

Authors and Affiliations

Anna Bednarczyk

Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

7 Attitudes and Approaches of Believers and Non-Believers Among Pedagogy Students from Poland, the Czech Republic and Slovakia Towards LGBT People – A Comparative Analysis

Sylwia Ryszawy

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 159-179 | DOI: 10.24425/sts.2025.154175

Keywords: homosexuality LGBT religion faith

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article presents the results of a survey conducted among 314 pedagogy (i.e. educational studies) students from Poland, the Czech Republic and Slovakia. Its goal was to learn about attitudes and approaches towards LGBT people of believers and non-believers among students. The choice of these three countries was deliberate due to their different levels of religiosity. The study was conducted using the diagnostic survey method. The results of the survey analysis showed significant differences in attitudes towards LGBT people depending on the respondents’ faith. The level of acceptance of LGBT people is higher among non-believers than among believers. The respondents are most accepting of lesbians and gays, but less accepting of transgender people. Both the general attitude towards LGBT people and the general attitude towards the rights of homosexual people were higher in the group of non-believers. The non-believers were also more likely to declare that homosexuality is normal and should be tolerated.

Go to article

Authors and Affiliations

Sylwia Ryszawy

Uniwersytet Śląski w Katowicach

8 Jak wykorzystywana jest wiedza naukowa poza akademią?

Kaili Florencia Dembek

Studia Socjologiczne | 2025 | No 1 | 181-189 | DOI: 10.24425/sts.2025.154176

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Kaili Florencia Dembek

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Instructions for authors

Studia Socjologiczne ISSN 0039-3371, e-ISSN 2545-2770 is a Polish sociological quarterly journal, published uninterruptedly since 1961. Its publishers are the Polish Academy of Sciences (represented by the Institute of Philosophy and Sociology and the Committee on Sociology), as well as the Faculty of Philosophy and Sociology, University of Warsaw (from 2013).

Studia Socjologiczne welcomes articles from all sociological sub-disciplines, and neighbouring disciplines, as long as the authors apply a broadly defined sociological approach. Preference is given to texts that contribute to the advancement of social theory and are empirically grounded and innovative in their conceptual and methodological outlook. Our journal is open to scholarly debates and polemics. We also encourage authors to send us reviews of recently published books. Since 2012, contributions in English are also considered for publication in the journal.

A double-blind peer review procedure is applied to each submitted manuscript considered for publication. In order to acknowledge the reviewers’ contribution, the full list of our reviewers is included on the back of the cover page in each issue of the journal. The details of the submission and review procedure are described in the “For Authors” tab.

A full text version of Studia Socjologiczne is available online for EBSCO subscribers (SocINDEX with Full Text), as well as through the Polish Academy of Sciences online journal reading room: http://journals.pan.pl/dlibra and (since 2016) at www.studiasocjologiczne.pl ("Archives").