Title

O psychologicznych założeniach rynkowej ideologii

Journal title

Studia Socjologiczne

Yearbook

2022

Issue

No 3

Authors

Reykowski, Janusz

Affiliation

Reykowski, Janusz : Instytut Psychologii PAN, Warszawa

Keywords

rynek ; motywacja ; interes własny ; interes społeczny ; ideologia

Divisions of PAS

Nauki Humanistyczne i Społeczne

Coverage

187-211

Publisher

Instytut Filozofii i Socjologii PAN ; Komitet Socjologii PAN ; Wydział Socjologii UW

Bibliography

1. Balcerowicz, Leszek. 2012. Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów. W: L. Balcerowicz, red. Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów. Poznań: Wydawnictwo Zysk, 9–61.
2. Bateson, Daniel C. 2009. These things called empathy: eight related but distinct phenomena. In: J. Decety, W. Ickes, eds. The Social Neuroscience of Empathy. Cambridge: MIT Press, 3–15.
3. Baumeister, Roy F. 1987. How the self-became a problem: A psychological review of historical research. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 1: 163–176.
4. Baumeister, Roy. 1999 The nature and structure of the Self: An Overview. In: R. F. Baumeister, eds. The Self in Social Psychology. Philadelphia, PA: Psychology Press, 1–20.
5. Baumeister, Roy F., Mark R. Leary. 1995. The Need to Belong. Desire for Interperso nal attachments as fundamental human motivation. In: E. T. Higgins, A. W. Kruglanski, eds. Motivational science: Social and personality perspective. Philadelphia, PA: Psychology Press, 24–49.
6. Berkowitz, Leonard, Louise R. Daniels. 1964. Affecting the salience of the social responsibility norm: Effects of past help on the response to dependency relationships. Journal of Abnormal and Social Psychology, 68, 3: 275–281.
7. Blau, Peter M. 2006. Wymiana społeczna. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red. Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 82–92.
8. Chugh, Dolly, Max H. Bazerman, Mahzarin R. Banaji. 2005. Bounded ethicality as a psychological barrier to recognizing conflicts of interest. In: D.A. Moore., D. M. Cain., G. Loewenstein, M. H. Bazerman, eds. Conflict of interest: Challenges and solutions in business, law, medicine, and public policy. New York: Cambridge University Press, 74–95.
9. Crocker, Jennifer, Lora E. Park. 2003. Seeking self-esteem: Construction, maintenance, and protection of self-worth. In: M.R. Leary, J.P Tangney, eds. Handbook of self and identity. New York: Guilford Press, 291–313.
10. Derlega, Valerian, Janusz Grzelak, eds. 1982. Cooperation and helping behavior. New York: Academic Press.
11. Eisenberg, Nancy, Natalie D. Eggum, Laura Di Giunta. 2010. Empathy-related responding: Associations with Prosocial Behavior, Aggression, and Intergroup Relations. Soc Issues Policy Rev. 1, 4(1): 143–180. DOI: 10.1111/j.1751-2409.2010.01020.x.
12. Goffman, Erving. 2006. Pierwotne ramy interpretacji. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red. Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 336–348.
13. Golec de Zavala, Agnieszka. 2011. Collective Narcissism and Intergroup Hostility: The Dark Side of In-Group Love, 309–320. DOI: 10.1111/j.1751-9004.2011.00351.x.
14. Gollwitzer, Peter M., Robert A. Wicklund. 1985. The Pursuit of Self-Defining Goals. In: J. Kuhl, J. Beckmann, eds. Action control. From cognition to behawior. Heidelberg: Springer-Verlag, 61–85.
15. Greenwald, Anthony. 1980. The totalitarian ego: Fabrication and revision of personal history. American Psychologist, 35: 603–618.
16. Grzelak, Janusz. 2001. Ja, my, oni. Interes własny a procesy poznawcze i zachowanie ludzi w sytuacji konfliktu. W: M. Kofta, T. Szustrowa, red. Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: WN PWN.
17. Higgins, Edward T. 1999. Self-Discrepancy: A Theory relating self and affect. In: R. Baumeister, eds. The Self in social psychology. Philadelphia: Taylor & Francis, 150–175.
18. Hoffman, Martin. 2000. Empathy and moral development: Implications for caring and justice. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
19. Homans, George C. 2006. Podstawowe procesy społeczne. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, red. Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 72–61.
20. Jarymowicz, Maria. 2001. Czy jesteśmy egoistami? W: M. Kofta, T. Szustrowa, red. Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: WN PWN.
21. Jarymowicz, Maria, Anna Szuster. 2021. Uprzedzenia, wrogość czy harmonia społeczna? Sopot: Smak Słowa.
22. Kolhatkar, Sheelah. 2018. The doomsday investor. The New Yorker, August 27: 44–55.
23. Kruglanski, Arie. 1996. Motivated social cognition. Principles of the interface. In: E.T Higgins, A.W. Kruglanski, eds. Social psychology: Handbook of basic principles. The Guilford Press, 493–520.
24. Kruglanski, Arie, J.Y Shah, Ayelet Fishbach, Ron Friedman, Woo Young Chun, David Sleeth-Keppler. 2002. A theory of goal systems. Advances in Experimental Social Psychology, 34: 331–378.
25. McClintock, Charles G., Eddy Van Avermeat. 1982. Social value and rules of fairness: A theoretical perspective. In: V.J. Derlega, J. Grzelak, eds. Cooperation and helping behavior. New York: Academic Press, 44–73.
26. McFarland, Sam, Justin Hacket, Katarzyna Hamer, Iva Katzarska-Miller, Anna Malsch, Gerhard Reese, Stephen Reysen. 2019. Global Human Identification and Citizenship: A Review of Psychological Studies. doi 10.1111/pops.12572,
27. McFarland, Sam, Matthew Webb, Derek Brown. 2012. All Humanity Is My Ingroup: A Measure and Studies of Identification With All Humanity. Journal of Personality and Social Psychology, 103, 5: 830–853.
28. Miller, Dale T. 1999. The norm of self-interest. American Psychologist, 54, 12: 1053–1060. DOI: 10.1037/0003-066X.54.12.1053.
29. Miller, Dale T., Rebecca K. Ratner. 1998. The disparity between the actual and assumed power of self-interest. Journal of Personality and Social Psychology, 74: 53–63.
30. Moscovici, Serge. 2001. Why a theory of social representation? In: K. Deaux, G. Philogene, eds. Representation of the social. Oxford UK: Blackwell.
31. Oliner, Samuel, Pearl Oliner. 1988. Altruistic personality. New York: J. Wiley.
32. Piliavin, Jane A., John F. Dovidio, Samuel L. Gaertner, Russell D. Clark. 1981. Emergency intervention. New York: Academic Press.
33. Pruitt, Dean, G. Jeffrey, Z. Rubin. 1986. Social conflict. New York: Random House.
34. Radkiewicz, Piotr, Krystyna Skarżyńska. 2021. Competetive Jungle Belief Who are the ‘social Darwinists’? On dispositional determinants of perceiving the social world as competitive jungle. PLoS ONE, August 11, DOI 10.1371/journal.pone.0254434.
35. Rand, Ayn. 1962. Introducing Objectivism by Ayn Rand. https://courses.aynrand.org/works/introducing-objectivism.
36. Reich, Robert. 2018. The common good. New York: Knopf.
37. Reicher, Steve D. 1996. The Battle of Westminster’ Developing the Social Identity Model. European Journal of Social Psychology, 26, 1: 115–134.
38. Reykowski, Janusz. 1986. Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN.
39. Reykowski, Janusz. 2002. O motywacyjnych regulatorach altruistycznego pomagania. Na przykładzie osób, które ratowały Żydów w okresie hitlerowskiej okupacji. W: I. Kurcz, D. Kądzielawa, red. Psychologia czynności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 65–84.
40. Reykowski, Janusz. 2019. Rozczarowanie demokracją. Perspektywa psychologiczna. Sopot: Smak słowa.
41. Ross, Lee, Richard E. Nisbett. 1991. The person and the situation. NY: McGraw Hill.
42. Sandel, Michael J. 2012. What isn’t for sale? The Atlantic, 4: 62–66.
43. Siem, Birte. 2022. The relationship between empathic concern and perceived personal costs for helping and how it is affected by similarity perceptions. The Journal of Social Psychology, 162, 1: 178–197.
44. Skarżyńska, Krystyna. 1985. Psychospołeczne aspekty decyzji alokacyjnych. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
45. Skarżyńska, Krystyna. 2020. My. Portret psychologiczno-społeczny Polaków z polityką w tle. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
46. Snyder, Mark, Steven W. Gangestad. 2000. Self-monitoring: Appraisal and reappraisal. Psychological Bulletin, 126, 4: 530–555.
47. Stiglitz, Joseph. E. 2010. Free fall. New York: Norton.
48. Szuster, Anna. 2005. W poszukiwaniu źródeł i uwarunkowań ludzkiego altruizmu. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
49. Tajfel, Henri, Michael C. Billig, Robert P. Bundy, Claude Flament. 1971. Social categorization and intergroup behaviour. European Journal of Social Psychology, 1: 149–178.
50. Tesser, Abraham. 2003. Self-evaluation. In: M.R. Leary, J.P Tangney, eds. Handbook of self and identity. New York: Guilford Press, 275–290.
51. Tetlock, Philip E. 1986. A value pluralism model of ideological reasoning. Journal of Personality and Social Psychology, 50, 4: 819–827.
52. Tetlock, Philip E. 2003.Thinking the unthinkable: sacred values and taboo cognitions. Trends in Cognitive Sciences, 7, 7: 320–324.
53. Tetlock, Philip E., O. V. Kristel, S. B. Elson, M. C. Green, J. S. Lerner. 2000. The psychology of the unthinkable: Taboo trade-offs, forbidden base rates, and heretical counterfactuals. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 5: 853– 870. DOI: 10.1037/0022-3514.78.5.853.
54. Wagner, Ulrich, Robert A. Wicklund, Sigrid Shaigan. 1990. Open Devaluation and Rejection of a Fellow Student: The Impact of Threat To a Self-Definition. Basic and Applied Social Psychology, 77, 1: 61–76.
55. Wicklund, Robert A., Peter M. Gollwitzer.1982. Symbolic self – completion. Hillsdale, NJ.: Erlebaum.
56. Wojciszke, Bogdan, Aleksandra Cisłak. 2006. Self interest in social and political perception. In: A. Golec de Zavala, K. Skarżyńska, eds. Understanding social change. Political psychology in Poland. New York: Nova Science.
57. Ziółkowski, Marek. 2015. Teoria socjologiczna a transformacja społeczeństwa polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Date

2022.09.27

Type

Artykuły / Articles

Identifier

DOI: 10.24425/sts.2022.142639