Tytuł artykułu

Ikonopisanie i jego modele (liturgiczny, artystyczny, duchowy, mistyczny) w świetle teo-antropologii ontologicznej

Tytuł czasopisma

Slavia Orientalis

Rocznik

2024

Wolumin

vol. LXXIII

Numer

No 1

Afiliacje

Macheta, Lidia : Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Autorzy

Macheta, Lidia

Słowa kluczowe

iconography ; liturgy ; art ; spirituality ; prayer ; (theo-)ontological anthropology

Wydział PAN

Nauki Humanistyczne i Społeczne

Zakres

9-27

Wydawca

Komitet Słowianoznawstwa PAN

Bibliografia

Aleksandr Sokolov: Ikonopisʹ – udel marginalov. Podgotovila Oksana Golovko, [v:] https://www.pravmir.ru/aleksandr-sokolov-ikonopis-udel-marginalov/.
Alter Icons. The Russian Icon and Modernity, ed. by J. Gatrall, D. Greenfield, Pennsylvania 2010.
Arkhimandrit Zinon (Teodor), Besedy ikonopisca, Sankt-Peterburg 2017.
Arkhimandrit Zinon (Teodor), Ikona v liturgicheskom vozrozhdenii, [v:] http://almanac.voopik.ru.
Bator Z., Ikony jako zadanie i wezwanie dla teologii, „Salvatoris Mater” 2008, nr 1.
Brążkiewicz B., Blask Taboru – światło ikony. Od bizantyńskiej mozaiki do Andrieja Rublowa, „Ethos” 2017, nr 3.
Bułgakow S., Ikona i kult ikony, tłum. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002.
Bułgakow S., Prawosławie, tłum. H. Paprocki, Białystok 1992.
Bunge G., Ewagriusz z Pontu – mistrz życia duchowego, tłum. J. Bednarek, i in., Kraków: Tyniec 1998.
Cervera J., Teologia i duchowość świętej ikony Kościoła w świetle Katechizmu Kościoła Katolickiego [w:] Ikona liturgiczna. Ewangeliczne przesłanie ikonografii maryjnej, red. K. Pek, Warszawa 1999.
Chrystus wybawiający. Teologia świętych obrazów, red. A. Napiórkowski, Kraków 2003.
Czerski J., Boska liturgia św. Jana Chryzostoma. Wprowadzenie liturgiczno-biblijne do liturgii eucharystycznej Kościoła Wschodniego, Opole 1998.
Dobieszewski J., Okno ku wieczności – symbolika ikony, [w:] Symbol w kulturze rosyjskiej, red. K. Duda, T. Obolevitch, Kraków 2010.
Dudek A., On some aspects of word, image and human values as reflected by Russian Orthodox icons and western religious paintings, „Politeja” 2016, nr 5.
Elwich B., Ikona – duchowość i filozofia, Kraków 2006.
Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne, t. 1, tłum. K. Bielawski i in., Kraków: Tyniec 1998.
Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia piękna, tłum. M. Żurowska, Warszawa 1999.
Florenski P., Ikonostas i inne szkice, tłum. Z. Podgórzec, Białystok 1997.
Foucault M., Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, Warszawa 2012.
Geffré C., Chrześcijaństwo i przemiany sacrum, tłum. L. Grygiel, „Znak” 1975, nr 248.
Glaeser Z., Ikonostas syntezą chrześcijańskiej duchowości, [w:] Chrystus wybawiający. Teologia świętych obrazów, red. A. Napiórkowski, Kraków 2003.
Golovko O., Aleksandr Sokolov – Ikonopisets, kotoromu bylo interesno zhitʹ, [v:] https://pravoslavie.ru/140490.html.
Granat W., Ku uczłowieczeniu przez ascezę, [w:] Asceza – odczłowieczenie czy uczłowieczenie, red. W. Słomka. Lublin 1985.
Hadot P., Ćwiczenia duchowe i filozofia starożytna, tłum. P. Domański, W. Klenczon, Warszawa 2019.
Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Warszawa 2018.
Hadot P., Przemowa do wydania francuskiego, [w:] J. Domański, Metamorfozy pojęcia filozofii, Warszawa 1996.
Ikona Svyatogo Khosemarii, [v:] https://opusdei.org/ru/article/ikona-sviatogo-khosemarii.
«Ikonopisʹ kak sposob obshcheniya s Bogom». Aleksandr Lavdanskiy, [v:] https://radiovera.ru/ikonopis-kak-sposob-obshhenija-s-bogom-aleksandr-lavdanskij.html.
Intervʹyu s ikonopistsem Aleksandrom Sokolovym. Besedoval Evgeniy Danilov, [v:] http://www.rodon.org/society-080213151140.
Jacyniak A., Rola ikony w modlitwie, [w:] Ikona liturgiczna: ewangelizacyjne przesłanie ikonografii maryjnej, red. K. Pek, Warszawa 1999.
Janocha M., Dar Wschodu dla Zachodu. Kilka uwag o współczesnej ikonie w Kościele katolickim, [w:] Dziedzictwo chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu: między pamięcią a oczekiwaniem, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2006.
Janocha M., Sztuka a dogmat. Panoramiczny zarys problematyki, [w:] Dogmat i metoda, red. R. Woźniak, Kraków 2021.
Jazykowa I., Oto czynię wszystko nowe. Ikona w XX wieku, tłum. H. Paprocki, Warszawa 2011.
Karłowicz D., Sokrates i inni święci. O postawie starożytnych chrześcijan wobec rozumu i filozofii, Warszawa 2020.
Klauza K., Kultura przestrzenią dialogu Kościoła ze światem po Vaticanum Secundum, „Ethos” 2012, nr 25.
Klauza K., Teologiczna hermeneutyka ikony, Lublin 2000.
Klauza K., Teokalia. Piękno Boga. Prolegomena do estetyki dogmatycznej, Lublin 2008.
Kłoczowski J., Duchowość dzisiaj – wprowadzenie, [w:] Duchowość dzisiaj – kontekst religijny i kulturowy, Kraków 2001.
Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 10, [w:] https://apologetyka.katolik.pl/konstytucja-o-liturgii-swietej/.
Kostetskyy M., Epifanijny wymiar ikony, [w:] Wokół teologii ikony, red. B. Kochaniewicz, Poznań 2011.
Leloup J-Y., Hezychazm. Zapomniana tradycja modlitewna, tłum. H. Sobieraj, Kraków 1996.
Leszczyński M., Wybrane aspekty ikonografii archimandryty Zenona (Teodora) i jej teologiczne podstaw, „Latopisy Akademii Supraskiej” 2021, nr 12.
Lonergan B., Metoda w teologii, tłum. A. Bronk, Warszawa 1976.
Łosski W., Teologia mistyczna Kościoła wschodniego, tłum. M. Sczaniecka, Warszawa 1989.
Łukaszuk T., Obraz święty – ikona w życiu, w wierze i w teologii Kościoła. Zarys teologii świętego obrazu, Częstochowa 1993.
Macheta L., Aktualność Ewagriańskiej koncepcji ośmiu logismoi. Antropologia duchowości, [w:] Chrześcijaństwo a współczesne koncepcje człowieka, „Prace Komisji Kultury Słowian”, t. 1, Kraków 2013.
Macheta L., Model duchowy ikonopisania według Aleksandra Sokołowa, „Slavia Orientalis” 2023, nr 2.
Macheta L., Onto-antropologiczne podstawy religijności w twórczości duchowych inspiratorów rosyjskiego renesansu filozoficzno-religijnego (Dostojewski, Czechow, Tołstoj), [w:] Epistemologia doświadczenia religijnego w XX-wiecznej filozofii rosyjskiej i żydowskiej, red. J. Dobieszewski, S. Krajewski, J. Mach, Kraków 2018.
Maksym Wyznawca, Rozdziały o miłości (61), [w:] Filokalia. Teksty o modlitwie serca, tłum. J. Naumowicz, Tyniec 1998.
Mantzaridis G., Przebóstwienie człowieka, tłum. I. Czaczkowska, Lublin 1997.
McGuckin J., Florensky and Iconic Dreaming, [in:] Alter Icons. The Russian Icon and Modernity, ed. by J. Gatrall, D. Greenfield, Pennsylvania 2010.
Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Kraków 2007.
A., Ikona czy obraz sakralny? Pisać czy malować? – kilka dylematów słownych wokół pojęć związanych ze sztuką prawosławną w Polsce, „Latopisy Akademii Supraskiej” 2021, nr 12.
Niziński R., Miłość jako podstawa poznania Boga u mistyków. Nauka św. Jana od Krzyża, „Filozofia Chrześcijańska” 2014, t. 11.
Obraza nelʹzya unichtozhatʹ, dazhe esli oni kazhutsya plokho napisannymi. O rabote i chudesakh v zhizni ikonopistsa Alekseya Vronskogo. Besedovala Oksana Golovko, [v:] https://www.pravoslavie.ru.
Ozorowski E., Dzieje teologii w starożytności, „Studia Тeologiczne” 1984, nr 2.
Paprocki H., Problem ikony, [w:] S. Bułgakow, Ikona i kult ikony, tłum. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002.
Pietras H., Orygenes, Kraków 2003.
Putʹ k sebe. Ikonopisec Aleksandr Sokolov, [v:] https://antiguo-hidalgo.livejournal.com.
Quenot M., Ikona. Okno ku wieczności, tłum. H. Paprocki, Białystok 1997. Rak R., Liturgiczno-pastoralne podstawy uczestnictwa w Eucharystii, [w:] Eucharystia – miłość i dziękczynienie, red. W. Słomka, J. Nowak, Lublin 1992.
Ratzinger J. Duch liturgii, tłum. E. Pieciul, Kraków 2020.
Rorem P., Duchowość mistyczna Pseudo-Dionizego Areopagity, [w:] Duchowość chrześcijańska. Początki do XII wieku, red. B. McGinn, J. Meyendorff, J. Leclercq, tłum. P. Blumczyński, S. Patlewicz, Kraków 2010.
Różycka-Klejnowska J., Klejnowski-Różycki D., Studium ikony, Zabrze 2011.
Słupek R., Argument kaloniczny w teologii fundamentalnej. Uwagi na marginesie dokumentu Papieskiej Rady ds. Kultury „Via pulchritudinis” – uprzywilejowana droga ewangelizacji i dialogu, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 2021, nr 29.
Stróżewski W., Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002.
Strzelecka M., Teologia sztuki sakralnej, „Studia Theologica Varsaviensia” 1968, nr 2.
Špidlik T., Gargano I., Duchowość ojców greckich i wschodnich, tłum. J. Dembska, Kraków 1997.
Štrukelj A., Duchowe piękno ikon, [w:] Chrystus Wybawiający. Teologia świętych obrazów, red. A. Napiórkowski, Kraków 2003.
Tatarova I., Ikona miejscem spotkania. Ikona i artysta, [w:] Dziedzictwo chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Między pamięcią a oczekiwaniem, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2006.
Tischner J., Etyka wartości i nadziei, [w:] Wobec wartości. D. von Hildebrand, J. Kłoczowski, J. Paściak, J. Tischner, Poznań 1984.
Tischner J., To, co najważniejsze, oprac. W. Bonowicz, Kraków 2021.
Tofiluk J., Hezychazm i jego wpływ na rozwój duchowości, „Elpis” 2002, nr 4.
Tokarski F., Mistyka drogą chrześcijanina do Boga, „Studia Gdańskie” 2007, nr 21.
Urbański S., Modlitwa w tradycji wschodniej, [w:] Dziedzictwo chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu: między pamięcią a oczekiwaniem, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2006.
Urbański S., Współczesne ujęcie mistyki, [w:] Duchowość przełomu wieku, red. S. Urbański, M. Szymula, Warszawa 2000.
Uspienski L., Teologia ikony, tłum. M. Żurowska. Poznań 1993.
Werbiński I., Rola ascezy w osiąganiu doskonałości chrześcijańskiej, [w:] Asceza – odczłowieczenie czy uczłowieczenie, red. W. Słomka, Lublin 1985.
Weron E., Specyficzna duchowość ludzi świeckich, [w:] Asceza – odczłowieczenie czy uczłowieczenie, red. W. Słomka, Lublin 1985.
Workowski A., Epoché Husserla i mistyka, [w:] Jeśli Bóg jest... Księga pamiątkowa na siedemdziesiąte urodziny Ojca Profesora Jana Andrzeja Kłoczowskiego OP, red. J. Barcik, G. Chrzanowski, Kraków 2007.

Data

17.07.2024

Typ

Artykuł

Identyfikator

DOI: 10.24425/slo.2024.150658 ; ISSN 0037-6744

Rada naukowa

Rada Naukowa kwartalnika „Slavia Orientalis”



• Anna Woźniak – przewodnicząca (Polska, Katolicki Uniwersytet Lubelski)

• Fłorij Bacewicz (Ukraina, Львівський національний університет ім. Івана Франка)

• Iryna Bahdanowicz (Białoruś, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, Мiнск)

• Feliks Czyżewski (emeritus) (Polska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin)

• Maria Plioukhanova (Włochy, Università degli Studi di Perugia)

• Swietłana Titarenko (Rosja, Санкт-Петербургский государственный университет)

Indeksowanie w bazach

Slavia Orientalis jest notowana i indeksowana w bazach:


- Arianta

- Biblioteka Nauki

- CEJSH

- EBSCO (relevant databases)

- EBSCO Discovery Service

- ERIH Plus

- Google Scholar

- Index Copernicus Journals Master List

- Scopus

- Ulrich's Periodicals Directory/ulrichsweb

- WorldCat (OCLC)